GroenLinks koppelt ‘witte mannen’ aan imperialisme en patriarchaat: 'Zuiver racisme'
Het wetenschappelijk bureau van GroenLinks heeft een omstreden analyse gepubliceerd onder de titel 'Hoe witte mannen zichzelf verliezen in radicaal-rechts'. Het stuk is geschreven door Sybren Kooistra, jarenlang campagneleider voor GroenLinks en de Europese Groenen. Centraal in zijn betoog staat de stelling dat witte mannelijkheid verweven zou zijn met imperialisme, kapitalisme en het patriarchaat.
In de tekst staat: ‘Het patriarchaat staat bovendien niet op zichzelf. Het is verweven met het bredere systeem van imperialisme, witheid en kapitalisme.’ Volgens Kooistra geeft dit systeem blanke mannen, ook als hun economische zekerheid afbrokkelt, ‘nog altijd een gevoel van superioriteit’. Hij schrijft dat veel mannen liever vasthouden aan dat restje macht ‘dan je aansluiten bij een collectieve strijd’. Ook zouden zij liever ‘boven iemand staan dan naast iemand’.
Angst en identiteit
Het artikel legt de nadruk op emoties die volgens de schrijver worden aangewakkerd. ‘Radicaal- en extreemrechtse leiders wakkeren angsten over mannelijkheid, ras en identiteit aan.’ Zij zouden groepen neerzetten als ‘een bedreiging voor de beschaving en de samenleving’. Het gevolg is dat, zoals Kooistra stelt, ‘veel witte mannen zich vastklampen aan hun raciale en genderprivileges’.
Volgens het GroenLinks-stuk gaat het rechts-populisme steeds minder over klassieke economische thema’s. Oorlog, inflatie en zelfs migratie zijn volgens de auteur niet meer de speerpunten. ‘In plaats daarvan voerde radicaal-rechts een culturele kruistocht tegen “woke” en voor het beschermen van de “traditionele familie”.’ Daarbij zou de man ‘aan het hoofd van de tafel’ horen te staan, met nakomelingen om de ‘culturele identiteit’ te bewaren.
Reactie van Wierd Duk
De publicatie zorgde voor felle reacties. Journalist en opiniemaker Wierd Duk reageerde scherp op X. Hij schreef: ‘Dit is zuiver racisme van GroenLinks en dus verwerpelijk. Opdat u het weet.’
Volgens critici bevestigt de felle taal in het GroenLinks-stuk dat de partij zelf discriminerende frames hanteert. Waar Kooistra spreekt over machtsstructuren, zien anderen een eenzijdige aanval op een bevolkingsgroep.
Felle controverse
In de analyse worden ook internationale voorbeelden genoemd. Zo wijst Kooistra op Trump, die gendertransitie bestreed met de slogan ‘Kamala is for they/them. President Trump is for you.’ Ook Elon Musk zou het ‘woke mind virus’ als vijand hebben aangewezen.
Voor Kooistra tonen dit soort voorbeelden hoe radicaal-rechts met cultuurstrijd stemmen wint. Voor tegenstanders laat de publicatie vooral zien hoe GroenLinks ideologische strijd voert met stigmatiserende termen.
Praatmee