Duistere kant elektrische auto's: de inhumane nikkelwinning in Indonesië
Politici en beleidsmakers zweren bij een toekomst vol met elektrische auto's. De auto van de toekomst die schoon en duurzaam zou zijn. Echter kleeft er ook een enorme schaduwzijde aan de fabricatie van elektrische auto's. De winning van nikkel, een cruciale grondstof voor batterijen, veroorzaakt ernstige milieuschade en sociale problemen in Indonesië. Terwijl politici economische kansen zien, lijdt de lokale bevolking onder de gevolgen van intensieve mijnbouw.
Doordat veel beleidsmakers vandaag de dag zo snel mogelijk fossiele brandstoffen willen uitfaseren, worden alternatieven steeds populairder. Met name de elektrificatie van westerse samenleving gaat rap dezer dagen.
Elektrische voertuigen, die steeds populairder worden, vereisen geavanceerde batterijen. Nikkel speelt hierbij een sleutelrol door de energiedichtheid van batterijen te verhogen. Dit maakt het mogelijk voor elektrische auto's om langere afstanden af te leggen op een enkele lading. Elon Musk, CEO van Tesla, heeft benadrukt dat nikkel zelfs belangrijker is dan lithium voor de productie van deze batterijen. Het Internationaal Energieagentschap voorspelt dat de vraag naar nikkel tegen 2040 veertig keer zo groot zal zijn als nu.
Indonesië produceert meer dan de helft van het wereldwijde nikkelaanbod. Waar het land vroeger vooral ruwe nikkel naar China exporteerde voor raffinage, heeft de regering sinds 2014 exportbeperkingen ingevoerd en sinds 2020 is de export van ruwe nikkel volledig gestopt. Dit beleid, geïnitieerd door voormalig president Joko Widodo, is bedoeld om de binnenlandse economie te stimuleren door lokale raffinage en productie te bevorderen, aldus de VPRO.
Hoewel deze beleidsverandering economische kansen biedt, blijven de voordelen voor de lokale bevolking twijfelachtig. Buitenlandse investeringen, voornamelijk uit China, hebben geleid tot de bouw van grote nikkel-smelterijen, zoals het Indonesia Industrial Park (IMIP) op Sulawesi. Hier werken duizenden arbeiders onder vaak erbarmelijke omstandigheden. Irina Patrahau, strategisch analist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies, wijst erop dat economische diversificatie alleen positief kan zijn als er ook geïnvesteerd wordt in sterke instituties en een eerlijke verdeling van inkomsten.
De intensieve mijnbouw in Indonesië heeft geleid tot grootschalige ontbossing en vervuiling van waterwegen. Traditionele gemeenschappen, zoals de Bajau zeenomaden, verliezen hun leefgebied en daarmee hun levensonderhoud. De arbeidsomstandigheden in de mijnen en smelterijen zijn vaak slecht, met lange werktijden, gebrekkige huisvesting en gevaarlijke werkomstandigheden.
Ondanks de ambitie om over te stappen op hernieuwbare energie, vereist de nikkelraffinage in Indonesië veel energie. Dit heeft geleid tot de bouw van nieuwe kolencentrales, waardoor de CO2-uitstoot paradoxaal genoeg toeneemt. Dit staat haaks op de inspanningen om duurzame energie te bevorderen.
