Peiling: Timmermans boekt winst, PVV verliest voorsprong

De PVV lijkt haar dominante positie in de peilingen te verliezen. Waar de partij van Geert Wilders na de verkiezingen nog een grote voorsprong had, is het gat met GroenLinks-PvdA inmiddels geslonken tot slechts drie zetels. Een jaar geleden was dat verschil nog 25 zetels. Volgens de laatste peiling van Maurice de Hond speelt het conflict in Oekraïne een belangrijke rol in deze politieke verschuivingen.
De aantrekkingskracht van GroenLinks-PvdA onder leiding van Frans Timmermans lijkt toe te nemen. Dat gaat vooral ten koste van D66, Partij voor de Dieren en de SP, die gezamenlijk drie zetels verliezen aan de linkse fusiepartij. Daarmee komt GroenLinks-PvdA op 27 zetels uit, het hoogste aantal sinds de verkiezingen.
Aan de rechterkant van het politieke spectrum zien we een tegenovergestelde trend. De PVV levert opnieuw twee zetels in, die voornamelijk richting de VVD gaan. Dit komt zowel doordat minder kiezers uit 2023 aangeven opnieuw PVV te stemmen, als door een afname van de instroom van VVD-kiezers naar de partij van Wilders. Ook het CDA lijkt langzaam te herstellen en pakt zetels van de ChristenUnie.
Het dalende zetelaantal van de PVV lijkt samen te hangen met een afnemend vertrouwen in het huidige kabinet. Slechts 22 procent van de Nederlandse kiezers is positief over de regering. Onder PVV-kiezers was dat percentage zes maanden geleden nog 83%, maar inmiddels is dat gedaald naar 53 procent. Kijken we naar alle PVV-stemmers uit november 2023, dan is nog maar 43 procent positief over het kabinet-Schoof.
Oekraïne als electorale splijtzwam
De houding ten opzichte van het conflict tussen Rusland en Oekraïne blijkt een belangrijke factor in deze electorale verschuivingen. In de peiling werden verschillende stellingen voorgelegd over de Nederlandse en Europese reactie op de oorlog. Hieruit blijkt dat er duidelijke scheidslijnen lopen tussen kiezersgroepen.
Bij andere onderwerpen, zoals immigratie of klimaat, zitten VVD- en CDA-kiezers vaak dichter bij rechtse partijen zoals PVV, BBB en FVD. Maar als het om Oekraïne gaat, blijkt dat VVD- en CDA-stemmers eerder de mening delen van linkse kiezers dan van de rechtse flank. Dit patroon lijkt een motor te zijn achter de electorale bewegingen van de afgelopen weken.