Waar in eerdere jaren maandelijks nog zo’n 80 tot 130 aanvragen werden gedaan, kwamen er in december slechts zestig binnen. In januari en februari van dit jaar waren dat er veertig per maand. Daarmee lijkt de instroom gehalveerd. 'Wij doen qua werkwijze in elk geval niets anders: er komen momenteel gewoon minder mensen', zegt een woordvoerder van de IND. 'Verzoeken van veiligelanders worden met voorrang afgehandeld, doorgaans in een kwestie van weken.'

De IND heeft momenteel nog zo’n 160 aanvragen van veiligelanders openstaan. Dat is het laagste aantal in een jaar tijd. Begin 2024 waren dat er nog ruim 300. Tijdens de wachttijd hebben deze mensen recht op een plek in een azc.

Overlast en asielhoppen
Veiligelanders staan bekend om het veroorzaken van problemen. Ze komen uit stabiele landen en hebben daarom vrijwel geen recht op bescherming. Toch verblijven ze maanden in azc’s, zoals in Ter Apel en Budel. In die tijd zorgen ze regelmatig voor overlast. 'Asielzoekers met weinig kans op asiel hebben een groter risico om betrokken te raken bij een incident of misdrijf', aldus het COA. Vooral mensen uit Algerije, Tunesië en Marokko vallen vaak negatief op.

Algerije is een opvallend geval. Het staat niet meer officieel op de lijst van veilige landen, maar vrijwel alle aanvragen vanuit dat land worden afgewezen. Daarbij komt dat veiligelanders vaak 'asielhoppen' tussen Europese landen, omdat ze lastig zijn uit te zetten als het thuisland niet meewerkt.

Betere samenwerking met Marokko en Tunesië
Een mogelijke verklaring voor de daling is het verbeterde contact met Marokko en Tunesië. Daardoor kunnen afgewezen asielzoekers nu vaker worden teruggestuurd. Mogelijk schrikt dit anderen af om naar Nederland te komen. De IND bevestigt dat het totaal aantal asielaanvragen is gedaald, al is de afname bij veiligelanders opvallend groot. Ook Frontex meldt een algemene daling van migratie aan de buitengrenzen van de EU, met 25 procent minder illegale oversteken.