Rechter dwingt minister Wiersma tot openbaar maken gegevens van Gelderse boeren
Demissionair landbouwminister Femke Wiersma moet de gegevens van alle Gelderse veehouders openbaar maken. Dat heeft de rechtbank Den Haag donderdag bepaald in een kort geding dat was aangespannen door Omroep Gelderland. Als de minister niet binnen veertien dagen over de brug komt, kost dat de staat 50.000 euro per dag, met een maximum van 1 miljoen euro. Dit meldt het platform Vee & Gewas.
Het vonnis volgt op een slepende juridische strijd over openbaarheid van agrarische gegevens. Al in december 2022 en januari 2023 vroegen Omroep Gelderland, NRC en Follow the Money los van elkaar informatie op over agrarische ondernemingen.
De toenmalige minister Piet Adema besloot in 2023 tot openbaarmaking. Maar zijn opvolger Wiersma draaide dat besluit in 2024 terug. Zij vond dat er onvoldoende waarborgen waren in de gevolgde procedure.
De rechtbank Overijssel floot haar eerder terug: de intrekking was onterecht. Wiersma ging daarop in hoger beroep bij de Raad van State. Die schorste het vonnis voorlopig en boog zich eind augustus over de zaak. Een definitieve uitspraak moet daar nog volgen.
Nieuw Woo-verzoek
Ondertussen diende Omroep Gelderland op 31 januari 2024 een nieuw Woo-verzoek in. Dit keer voor gegevens over de periode 2020 tot 2023. Wiersma besloot in juli 2024 aanvankelijk de cijfers over 2023 vrij te geven. Er kwamen geen bezwaren binnen. Toch trok zij vorige maand ook dit besluit weer in. Volgens haar was de gevolgde procedure niet toereikend.
De voorzieningenrechter vond dat argument niet overtuigend en schorste de intrekking. En nu heeft ook de rechtbank Den Haag geoordeeld dat Wiersma de gegevens moet vrijgeven.
Belang van openbaarheid
De rechter stelde dat het recht op informatie zwaarder weegt dan de wens van de minister om te wachten op lopende procedures. Journalisten en burgers hebben er belang bij om inzicht te krijgen in de agrarische sector, juist in een tijd waarin stikstof en landbouwbeleid zo hoog op de agenda staan.
De vorderingen van NRC en Follow the Money, die in andere procedures om soortgelijke gegevens vroegen, wees de rechtbank wel af. Alleen Omroep Gelderland krijgt op dit moment gelijk.
Boete dreigt
Minister Wiersma heeft nu veertien dagen de tijd om de gevraagde gegevens te overhandigen. Als ze dat niet doet, gaat de boete van 50.000 euro per dag lopen, tot een maximum van 1 miljoen euro.
Met dit vonnis is de juridische strijd rond de landbouwdata nog niet ten einde. De Raad van State moet nog een definitief oordeel geven in het hoger beroep. Maar de druk op Wiersma om de informatie snel vrij te geven is met de uitspraak van donderdag flink opgevoerd.
Praatmee