Zweedse vicepremier wil boerkaverbod: “De islam moet zich aanpassen aan Europese waarden”

De Zweedse vicepremier en Energieminister Ebba Busch wil dat Zweden een verbod instelt op gezichtsbedekkende kleding zoals de boerka en nikab. Volgens haar hoort gezichtsbedekking niet thuis in de publieke ruimte. “Je moet elkaar echt kunnen ontmoeten als je op straat bent, als je aan het winkelen bent, of als je de kinderen naar het gezondheidscentrum brengt. Dan wil ik niet iemand tegenkomen die zijn hele gezicht bedekt heeft,” zei Busch tegen Aftonbladet.
Busch koppelt haar voorstel aan een bredere zorg over de positie van de islam in Europa. Al eerder waarschuwde ze dat de islam zich moet aanpassen aan de fundamentele waarden van de westerse samenleving. In mei 2024 schreef ze op sociale media: “Als we niet in staat zijn om op te staan tegen een islam die wordt beoefend op een manier die niet verenigbaar is met de Europese waarden, dan is Europa verloren. De islam moet zich aanpassen, en degenen die niet bereid zijn hun toepassing van de islam aan te passen, horen niet thuis in Europa of in Zweden.”
Volgens Busch zijn de boerka en nikab symbolen van een strenge interpretatie van de islam die botst met de Zweedse cultuur en met het idee van gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Ze stelt dat gezichtsbedekking het contact tussen mensen belemmert en het openbare leven aantast
Eerder voorstel van de Zweden-Democraten
Het idee van een verbod op gezichtsbedekkende kleding is niet nieuw in Zweden. Al in 2012 stelden drie parlementsleden van de Zweedse Democraten (SD) – Kent Ekeroth, David Lång en Sven-Olof Sällström – een soortgelijk verbod voor. Zij verwezen toen naar landen als België, Frankrijk, Nederland en Italië, waar zulke maatregelen al bestaan.
In hun toelichting stelden zij: “De boerka en niqab zijn symbolen die ingaan tegen de visie op gendergelijkheid die we in Zweden hebben. Het westerse principe van gendergelijkheid wordt ernstig bedreigd wanneer sommige vrouwen volledig bedekkende kleding dragen om zichzelf te verbergen. Ook is het vanuit veiligheidsoogpunt problematisch dat we elkaar niet kunnen herkennen.”
Hoewel dat voorstel destijds geen meerderheid kreeg, lijkt de discussie nu te herleven door de groeiende aandacht voor islamitische symboliek in de publieke ruimte en de opkomst van strengere integratie- en migratiepolitiek in heel Europa.
Europese trend richting verbod
Busch’ oproep past in een bredere Europese trend. In steeds meer landen worden beperkingen op gezichtsbedekkingingevoerd. Italië, onder leiding van premier Giorgia Meloni, kondigde onlangs een landelijk verbod aan op de boerka en niqab. Wie zich niet aan de regels houdt, riskeert een boete tot 3.000 euro.
Volgens Meloni’s partij Fratelli d’Italia is het doel om “islamitisch separatisme” tegen te gaan: situaties waarin islamitische wetgeving belangrijker wordt gevonden dan de nationale wet. De regering wil ook strengere regels invoeren voor buitenlandse financiering van moskeeën en organisaties die volgens haar een risico vormen voor de nationale veiligheid.
Met het Italiaanse voorstel sluit het land zich aan bij andere Europese landen, waar al vergelijkbare verboden bestaan. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde in 2017 dat zulke verboden niet in strijd zijn met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, zolang ze bedoeld zijn om het “samenleven in de maatschappij” te beschermen.
Praatmee