Het Ontwerp-UPLG, het Utrechts Programma Landelijk Gebied, bevat een reeks kaarten die richting geven aan toekomstig beleid. De meeste kaarten zijn nog globaal en niet bedoeld om individuele percelen te beoordelen. Dat ligt anders bij twee specifieke kaarten: de stikstofzonering rond Natura 2000-gebieden en de kaart met ‘essentiële percelen natuur’. Deze laatste kaart zoomt wél in op kavelniveau en laat zien welke landbouwpercelen volgens de provincie cruciaal zijn voor het realiseren van natuurdoelen.

Voor boeren betekent dit concreet dat hun grond in de toekomst mogelijk niet langer agrarisch gebruikt mag worden. Omzetting naar natuur ligt dan voor de hand, al is nog onduidelijk hoe, wanneer en onder welke voorwaarden dat moet gebeuren. Het nieuws is online onder de aandacht gebracht door Geesje Rotgers, redacteur bij Stichting AgriFacts.

Opvallende ligging bij Zeist
Rond Zeist zijn meerdere percelen als ‘essentieel’ aangemerkt die nu nog intensief agrarisch worden gebruikt. Opvallend is dat deze gronden precies liggen in een gebied waar al langer wordt gesproken over een ‘woonkern in het groen’. Daar moeten in de toekomst ongeveer 2.000 woningen verrijzen.

Dat roept vragen op. Zijn deze percelen werkelijk noodzakelijk voor natuurherstel, of spelen andere belangen mee? Critici wijzen erop dat natuurontwikkeling in of nabij nieuwe woonwijken vaak wordt ingezet om de aantrekkelijkheid — en daarmee de verkoopwaarde — van woningen te verhogen. In dat scenario verliest de boer zijn grond, terwijl natuur vooral functioneert als groen decor voor nieuwbouw.

… die liggen op de plek waar een nieuwe 'woonkern in het groen’ moet verrijzen, met 2000 woningen. Zijn deze landbouwpercelen essentieel voor de realisatie van natuurdoelen? Realisatie van hogere verkoopprijzen van de nieuwe woningen in het groen lijkt eerder de reden #UPLG 2/2 pic.twitter.com/Ad2Xbkn8xB

— Geesje Rotgers (@GRotgers) December 21, 2025