Van 'open armen' naar 'strakke grenzen': Zweden volgt Denemarken
In een opvallende beleidsomslag volgt Zweden het voorbeeld van buurland Denemarken in het aanscherpen van migratie- en veiligheidsmaatregelen. Waar het Scandinavische land lange tijd bekend stond om zijn ‘open armen’-beleid, kiest het nu voor een strenge aanpak met hogere gevangenisstraffen, preventieve politiecontroles en een fors verhoogde terugkeervergoeding voor migranten.
In 2015 opende Zweden zijn grenzen voor ruim 160.000 asielzoekers, grotendeels afkomstig uit Syrië. De Zweedse regering onder leiding van premier Stefan Löfven veroordeelde destijds de restrictieve migratiepolitiek van Denemarken als inhumaan. Maar nu, bijna een decennium later, spreekt de politiek een heel andere taal. Zweden heeft de afgelopen jaren een groeiend probleem gekregen met gewelddadige bendecriminaliteit, wat heeft geleid tot angst en toenemende kritiek onder de bevolking.
Volgens Henrik Emilsson, migratieonderzoeker aan de Universiteit van Malmö, raakte de politiek in paniek door de enorme instroom. “Mensen zagen de impact in elke stad en elk dorp. Het was zichtbaar, en de kritiek nam toe. Politieke partijen grepen dit aan om het beleid bij te sturen en migratie snel terug te dringen", vertelt Emilsson aan de Telegraaf.
Om de problemen te bestrijden, richt Zweden zich op Denemarken, dat al jaren bekendstaat om zijn strikte migratiebeleid. Waar Zweden in 2015 nog tienduizenden asielzoekers verwelkomde, liet Denemarken er slechts duizend toe. Zweden wil die aanpak nu kopiëren: strenger asielbeleid, hogere straffen en preventieve politiecontroles. Deze ‘veiligheidszones’ bieden de politie uitgebreide bevoegdheden om burgers preventief te fouilleren, in een poging om de toenemende bendecriminaliteit in te dammen.
Waar de rollen eerder omgekeerd waren, maakt Denemarken zich nu zorgen over Zweedse jongeren die het land binnenkomen om bendegeweld te plegen. Deense politici noemen de jonge criminelen zelfs ‘kindsoldaten’ en vragen zich af hoe Zweden hen beter in toom kan houden. De Zweedse minister van Justitie erkent dat jarenlang falend beleid en segregatie de oorzaak zijn.