Amerikaans rapport: EU-wetten bedreigen vrijheid van meningsuiting
De Europese Digital Services Act (DSA) dwingt sociale media tot wereldwijde censuur en vormt een directe bedreiging voor de Amerikaanse vrijheid van meningsuiting. Dat concludeert de Republikeinse fractie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden in een tussenrapport. Het onderzoek is onderdeel van een bredere campagne tegen buitenlandse beïnvloeding van het Amerikaanse publieke debat.
Volgens het rapport, getiteld The Foreign Censorship Threat, gebruikt de Europese Unie haar Digital Services Act als pressiemiddel. Grote techbedrijven worden daarmee verplicht om politieke meningen te filteren, niet alleen in Europa, maar ook in de VS en elders. “Het DSA verplicht platforms hun wereldwijde moderatiebeleid aan te passen,” stelt de commissie.
Die druk is volgens het rapport niet vrijblijvend. Wie zich niet conformeert, kan rekenen op boetes tot 6 procent van de wereldwijde omzet. In uitzonderlijke situaties, zoals een dreiging voor de volksgezondheid of veiligheid, mogen Europese toezichthouders zelfs platforms tijdelijk afsluiten.
Politiek conservatisme als doelwit
De documenten die de commissie onder dwang verkreeg, laten volgens de onderzoekers zien hoe ver de EU gaat. In een besloten workshop in mei 2025 werd bijvoorbeeld een hypothetische post met de tekst “We moeten ons land terugpakken” aangemerkt als “illegale haatzaaierij”. Zulke uitlatingen vallen in de VS onder de vrijheid van meningsuiting, maar zouden volgens de DSA wereldwijd gecensureerd moeten worden.
De commissie stelt dat vooral conservatieve politieke uitingen doelwit zijn. Ook satire, humor en kritiek op onderwerpen als immigratie en klimaatbeleid zouden door Europese ambtenaren onder ‘desinformatie’ of ‘hate speech’ vallen. “De EU probeert het wereldwijde debat te controleren met haar eigen definities,” aldus de commissie.
Eén set regels, wereldwijd effect
Omdat sociale mediabedrijven doorgaans één set gebruiksvoorwaarden hanteren, hebben veranderingen door de DSA volgens het rapport gevolgen tot ver buiten Europa. Amerikaanse gebruikers worden zo indirect onderworpen aan Europese regels. “De dreiging voor de Amerikaanse vrijheid van meningsuiting is overduidelijk,” stelt het rapport.
De commissie belooft haar onderzoek voort te zetten. Er worden nog steeds documenten opgevraagd en ontvangen vanuit meerdere landen. Volgens de commissie moet de Amerikaanse wetgever actie ondernemen om “de rechten onder het Eerste Amendement te beschermen”.
De Digital Services Act is een Europese verordening die sinds 2024 geldt voor grote techbedrijven. De wet verplicht onder meer tot snelle verwijdering van illegale inhoud, transparantie over algoritmes en samenwerking met Europese autoriteiten. Volgens critici, zoals de Republikeinse commissie, gaat de EU met deze wet veel te ver en ondermijnt ze zo de democratische vrijheid van burgers buiten Europa.
Praatmee