Litouwse premier stapt op na corruptieschandaal met Europees belastinggeld

De Litouwse premier Gintautas Paluckas is afgetreden. Ook als leider van de regerende sociaaldemocraten legt hij zijn functie neer. De reden: een corruptieschandaal rond EU-geld waarin zijn familie en zakenbelangen centraal staan, meldt het Project voor het melden van georganiseerde misdaad en corruptie (OCCRP).
Het vertrek kwam na een inval bij UAB Dankora, een bedrijf dat deels in handen is van zijn schoonzus. De Litouwse financiële opsporingsdienst onderzoekt of Europese subsidies verkeerd zijn gebruikt. Het ging om ruim 170.000 euro voor een laadstation voor elektrische boten. Dat project stond in een dorp zonder directe toegang tot water. Veel geld zou uiteindelijk bij UAB Garnis terecht zijn gekomen. Paluckas bezit 49 procent van de aandelen in dat bedrijf.
Journalistiek onderzoek
De inval volgde op maandenlang onderzoek door Siena, een Litouws onderzoekscentrum dat deel uitmaakt van het OCCRP, en door de onafhankelijke zender Laisvės TV. Zij brachten tal van onduidelijkheden in de financiën van Paluckas aan het licht.
Zo was er een dubieuze lening van een staatsbank, leningen die niet werden terugbetaald en een netwerk van familiebedrijven dat volgens de onderzoekers profiteerde van publieke middelen. Dankora probeerde het geld terug te storten, maar dat was te laat. De publieke verontwaardiging en de politieke druk waren te groot geworden.
Politieke gevolgen
President Gitanas Nausėda bevestigde het ontslag van de premier. Volgens de Litouwse grondwet moet na het aftreden van de premier het hele kabinet opstappen. Het land belandt daarmee in een nieuwe fase van politieke onzekerheid.
Tot voor kort hield Paluckas nog vast aan zijn positie. De president had hem gesteund, ook nadat al twee strafrechtelijke onderzoeken naar zijn financiële handelen waren gestart.
Uitspraken van Paluckas
In zijn verklaring bij het vertrek bedankte Paluckas de president en zijn coalitiepartners. Tegelijk viel hij de beschuldigingen fel aan. Hij sprak over een ‘gecoördineerde aanval’ op zijn regering en familie.
Einde van korte ambtstermijn
Paluckas was nog geen jaar premier. Het schandaal maakte zijn positie onhoudbaar. Wat volgt, is niet alleen een machtsvacuüm in de regering, maar ook nieuwe vragen over de besteding van Europees belastinggeld in Litouwen.
Praatmee