Het medicijn, met als werkzame stof pregabaline, wordt normaal voorgeschreven bij epilepsie of zenuwpijn. Maar in opvangcentra en op straat circuleert het illegaal. In combinatie met alcohol of andere drugs kan het levensgevaarlijk zijn. Volgens Jellinek lopen gebruikers zelfs kans dat hun ademhaling stopt.

Overlast en frustratie
Het COA ziet dagelijks hoe bewoners doorslaan wanneer ze geen pillen meer hebben. Een woordvoerder zegt tegen de NOS: ‘We zien overlastgevend gedrag wanneer mensen zonder het middel komen te zitten.’ Lyrica maakt gebruikers tijdelijk ontspannen en vrolijk, maar zodra de voorraad op is, nemen frustratie en agressie toe.

Sinds 2019 zetten opvanglocaties verslavingsspecialisten in, maar de handel blijft doorgaan. Politieacties bevestigen dat. In de afgelopen maanden zijn meerdere dealers opgepakt die honderden pillen bij zich hadden.

Straatartsen aan het front
Straatarts Michelle van Tongerloo merkte hoe snel het middel populair werd. Nadat zij het ooit voorschreef, stond er kort daarna ‘een hele hoos van mensen’ voor de deur. ‘Ze waren heel agressief, heel dwingend.’

In de Rotterdamse Pauluskerk ziet ze nu bijna dagelijks gebruikers. Van Tongerloo deelt haar ervaring met de NOS: ‘Hun perspectief is nul, want zij worden systematisch geweigerd door de reguliere ggz. Ik kan hen dus alleen maar zeggen: je krijgt het niet.’

Ze waarschuwt dat het probleem niet kan worden genegeerd. ‘Je kan oogkleppen op doen, dan hoef je er niets mee. Maar dit probleem speelt echt in Nederland.’

Handel achter de poort
Door de populariteit van Lyrica en andere drugs, is er ondertussen op sommige azc's ook een drugshandel ontstaan binnen de hekken van azc’s plaats. RTV Noord beschreef hoe een Nigeriaanse asielzoeker voor de rechter erkende dat hij drugs had gekocht in Ter Apel. Hij zei letterlijk: ‘Gekocht in het kamp.’ Inspectierapporten stellen al langer vast dat er in en rond het aanmeldcentrum structureel drugsgebruik en handel is.

Burgemeester Jaap Velema bevestigt de omvang tegenover RTV Noord: ‘Omdat er te veel asielzoekers zijn van de specifieke overlastgevende groep, verliest het COA het overzicht. En zo ontstaat er ruimte voor handel in dit soort dingen.’ Raadslid Marco Visscher noemt de situatie ‘een publiek geheim’. Zowel COA als politie erkennen dat handel plaatsvindt, al wordt pas na meldingen ingegrepen.