Timmermans waarschuwde in 2015 voor de jodenhaat die zijn partij nu verspreidt

Een oud televisiefragment van Frans Timmermans uit 2015 is opnieuw opgedoken op sociale media. In de uitzending van Buitenhof sprak de toenmalige Eurocommissaris over de terugkeer van antisemitisme in Europa. “Het nieuwe antisemitisme verstopt zich achter antizionisme,” zei hij destijds. Journalist Bart Nijman constateert: “Timmermans wordt vandaag ingehaald door zijn eigen verleden.”
De beelden trekken opnieuw aandacht nu de partij van Timmermans, PvdA/GroenLinks, regelmatig discussie oproept met haar standpunten over Israël en Gaza. In de uitzending van Buitenhof van tien jaar geleden zei Timmermans letterlijk: “Als je ziet op welke manier het oude antisemitisme weer groeit, gekoppeld aan een nieuw antisemitisme dat zich verstopt achter antizionisme maar dat in feite precies hetzelfde antisemitisme is, dan denk ik dat wij voor een grote uitdaging staan in de Europese samenleving.”
De beelden zijn opnieuw onder de aandacht gebracht door een anoniem Substack-account. Journalist Bart Nijman, oprichter van het platform Nijmans Nieuwsbriefje een analyse over de uitspraken. Hij wijst op de wrange ironie: Timmermans lijkt volgens hem nu precies het gedrag te vertonen waar hij destijds tegen waarschuwde.
Oude woorden, nieuwe betekenis
Het fragment stamt uit maart 2015, toen Timmermans nog Eurocommissaris was. In gesprek met presentator Paul Witteman sprak hij zijn zorg uit over de terugkeer van Jodenhaat in Europa. “Joden horen bij Europa,” zei hij destijds. “Een Europa zonder Joden is geen Europa meer. Als Joden zich hier niet veilig voelen en weg willen, dan hebben wij een veel groter probleem. Dan zit er iets heel erg fout in onze samenleving.”
Volgens Bart Nijman krijgen die woorden anno 2025 een nieuwe lading. In zijn nieuwsbrief schrijft hij dat “het fragment druipt van de ironie”, omdat de partij van Timmermans zich inmiddels nadrukkelijk opstelt tegen Israël. “In 2015 somde hij precies op waar in 2025 zijn eigen partij mee worstelt,” aldus Nijman.
Omstreden partijstandpunten
De kritiek richt zich op de koers van PvdA/GroenLinks, dat de afgelopen maanden scherpe standpunten heeft ingenomen tegen Israël. Tijdens het partijcongres van juni dit jaar diende Europarlementariër Kati Piri een motie in voor een volledig wapenembargo tegen Israël – ook op onderdelen voor het verdedigingssysteem Iron Dome. Die motie werd aangenomen.
In de tekst wordt Israël beschuldigd van “genocide tegen Palestijnen” en omschreven als de agressor in het conflict met Iran. Joodse partijleden die tegen de motie waren, zouden zich volgens aanwezigen onveilig en ongehoord hebben gevoeld. Piri werd daarentegen met een staande ovatie ontvangen.
Nijman stelt dat de partij van Timmermans met dergelijke moties het pad van “antizionisme” bewandelt dat hij zelf ooit als gevaarlijk bestempelde. “Israël mag van de partij van Frans Timmermans de eigen burgers niet verdedigen tegen aanvallen van buiten,” schrijft hij. “Je zou dat antizionisme kunnen noemen. Je zou dat ook, in de woorden van Frans Timmermans uit 2015, antisemitisme kunnen noemen dat zich verstopt achter antizionisme.”
Timmermans zelf onder vuur
Timmermans kreeg eerder dit jaar kritiek vanwege zijn uitlatingen over de oorlog in Gaza. Zo zei hij in een Kamerdebat dat “70 procent van de slachtoffers in Gaza kinderen zijn”, een bewering die feitelijk onjuist bleek. Ook beschuldigde hij Israël er in mei van “moedwillig op vrouwen en kinderen te schieten”, wat volgens Nijman neerkomt op het verspreiden van een eeuwenoud “bloedsprookje”.
Nijman noemt dat tekenend voor een politicus “die zijn meningen afstemt op het heersende sentiment, niet op overtuiging of moraal”. Volgens hem is Timmermans “ingehaald door zijn eigen woorden”.
Praatmee