Eind december 2020 doneerde de schatrijke techondernemer Steven Schuurman maar liefst 1 miljoen euro aan D66. Hij wilde dat er veel meer aandacht zou komen voor de klimaatcrisis. D66 nam de donatie aan, maar al snel kwam er kritiek: de vrees bestond dat Schuurman invloed wilde kopen binnen D66. 'In hoeverre komt de onafhankelijkheid van D66 in het geding als één partij zoveel geld geeft?' schreef Follow The Money destijds. Schuurmans donatie geldt als één van de hoogste in de afgelopen tijd.
Maar D66 schoof meteen alle verdachtmakingen van de hand. In een verklaring liet de partij weten: 'De gift van Steven Schuurman is net als alle andere giften zonder voorwaarden/tegenprestatie. Hij heeft geen enkele invloed op de partij of op onze standpunten. Het verkiezingsprogramma was al vastgesteld, voordat hij doneerde. En dat programma bepalen bij ons de leden.' Ook Schuurman stelde dat hij "geen enkele invloed" wilde binnen de partij.
Toch bleek de Tweede Kamer zich zorgen te maken over partijfinanciering. Eerder dit jaar zeiden Kamerleden dat zij strengere eisen willen voor giften aan politieke partijen. "Dit is een gevaar voor onze democratie," stelde een Kamerlid destijds. Er werd gespeculeerd over de invoering van een limiet per donatie.
Nu lijkt D66 toch schoon schip te willen maken. Kamerlid Joost Sneller (D66) gaat een voorstel indienen om kleine donaties te vergemakkelijken tijdens lokale verkiezingen. Bij het programma De Nieuws B.V. op NPO Radio 1 legt hij uit: "Als dit werkt, kun je ook veel strengere regels stellen tegenover grote geldschieters. En de afhankelijkheid van de grote donateurs wordt verminderd."
De Haagse politicus Richard de Mos is echter kritisch op Snellers voorstel. Hij schrijft: 'Zelf steekt D66 een miljoen in de zak van grote donateur, het blokkeert gelijke subsidiebehandeling voor lokale partijen, terwijl landelijke partijen miljoenen krijgen. Lokalo’s afschepen met tientje. Hoe triest en dan die sneer…'
Lokale democratie versterken
Hoe ziet het plan eruit? Snellers voorstel is dat alle burgers een voucher met een vast bedrag krijgen. Dit bedrag moet voorlopig liggen op de vijf à tien euro. Tijdens de verkiezingen kunnen de stemmers hun voucher inleveren bij het stemlokaal.
Volgens Sneller versterkt zo'n donatiestelsel de betrokkenheid van de burger bij de politiek. Hij zegt dat hij juist de lokale democratie wil bevorderen. Daarnaast moet het voor lagere inkomens makkelijker worden om een gift te doen aan een politieke partij, stelt hij.
Sneller vindt dat ministerie van Binnenlandse Zaken de portemonnee moet trekken voor het voorstel. Maar hierover is de verantwoordelijke minister, Hanke Bruins Slot (CDA), niet erg te spreken. Volgens haar gaat het te veel kosten. Wel noemt ze Snellers plan sympathiek.