Het Duitse asielbeleid lijkt definitief te kenteren. Lange tijd was een strenger migratiebeleid nog een groot taboe was voor de centrumlinkse regering van sociaaldemocraten (SPD), groenen (Grünen) en liberalen (FDP). Maar hiermee maakt de regering zich bijzonder impopulair bij de Duitse kiezer, die in groten getale is overgelopen naar oppositiepartijen CDU/CSU en AfD. De helft van de Duitsers ziet inmiddels een regering met AfD wel zitten.

Maar sinds de uitbraak van de Gaza-oorlog is er een opmerkelijke koerswijziging gaande. Nu de Duitse steden regelmatig vollopen met pro-Palestijnse protesten en het aantal antisemitische incidenten flink toeneemt, gooit de huidige regering het over een andere boeg. Zo wil ze de Duitse nationaliteit afpakken van migranten die zich schuldig maken aan antisemitisme. En vorige week is een snellere uitzetting van illegale asielzoekers aangekondigd. Ook wil Duitsland ’s nachts de woningen kunnen doorzoeken van afgewezen asielzoekers.

Asielprocedure afwachten in Afrika
De vroegere taboes worden stuk voor stuk afgebroken. Nu zou zelfs een deel van de regering er wel oor naar hebben om de afhandeling van de asielprocedure te verplaatsen naar Afrika, meldt SZ.

Recent deed de premier van deelstaat Noordrijn-Westfalen, Hendrik Wüst (CDU), een voorstel hiervoor. "Dit betekent dat degenen die geen beschermingsstatus kunnen verwachten, überhaupt niet naar ons land komen. We moeten deze partnerlanden financieel ondersteunen", gaf hij als toelichting tegenover SZ.

Al snel gaf FDP-fractievoorzitter Christian Dürr al aan het verzoek te steunen. Maar nu blijkt ook dat SPD niet per se negatief ertegenover staat. Maandag benadrukte bondskanselier Olaf Scholz (SPD) dat het belangrijk om "samen te werken met andere landen", als antwoord op wat hij vindt van Wüsts voorstel. 

Andere SPD-collega's zijn een stuk voortvarender, meldt SZ. De parlementariërs Frank Schwabe, Lars Castellucci en Fabian Funke werken momenteel samen aan een voorstal dat besproken zal worden in de partijfractie. Het is een maatregelenpakket voor een strenger migratiebeleid. Hierin valt ook het plan om het afwachten van de asielprocedure te verplaatsen naar het buitenland. "Als we nu niets doen, verliezen we beide: het recht op asiel en de politieke macht om op te treden", licht Schwabe toe tegenover SZ.

Het voorstel doet denken aan het plan van de Britse regering, om asielzoekers hun procedure te laten afwachten in Rwanda. In maart kondigde de regering een proef hiermee aan. Illegale asielzoekers moeten dan vanuit Groot-Brittannië daarheen worden gevolgen. Ook maakte premier Rishi Sunak het mogelijk om overstekende migranten op het Britse Kanaal meteen te arresteren en terug te sturen naar het land van herkomst.

Linkse kritiek op asielplan
Maar niet iedereen binnen de SPD is enthousiast. Zo ziet de minister van Binnenlandse Zaken, Nancy Faeser, het voorstel niet zitten. Sterker nog: zij wil juist stemrecht verlenen aan statushouders, en sneller een Duits paspoort geven aan vluchtelingen.

Ook is vooralsnog onduidelijk hoe de derde regeringspartij, de Groenen, in deze kwestie staat. Deze partij is over het algemeen juist pro-migratie. Vorige maand kondigde de minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock (Groenen), aan dat de Duitse overheid de ngo-schepen op de Middellandse Zee zal blijven financieren met Duits belastinggeld.

Deze ngo-schepen pikken bootmigranten op, en zetten ze over naar Italië. Maar er is ook felle kritiek op deze praktijken. Zo beschouwt AfD-parlementariër Petr Bystron het als een vorm van mensenhandel. Hij noemt dit "het ergste geval van georganiseerde misdaad sinds de Tweede Wereldoorlog".