'Oversterfte verdwijnt dit jaar uit statistieken dankzij nieuwe methode'
Dit jaar zal de oversterfte verdwijnen uit de Nederlandse statistieken, voorspelt Maurice de Hond. Sinds kort neemt het RIVM namelijk het stokje over, en hanteert hierbij een nieuwe berekeningsmethode. De gevolgen hiervan zullen groot zijn, denkt De Hond: 'De kans dat in 2024 er in een week sprake van oversterfte zal komen, neemt met de nieuwe RIVM-aanpak aanzienlijk af.'
Sinds vorige maand is het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gestopt met een wekelijkse berekening van de mogelijke oversterfte. Deze extra monitor kwam er aan het begin van de coronacrisis bij, met aanvullende informatie zoals leeftijd, gebruik van Wet langdurige zorg (Wlz), en een berekening van de verwachte oversterfte. Maar na drie jaar schrapte het CBS deze monitor.
Het RIVM neemt het stokje weer over. Maar statisticus Maurice de Hond maakt zich grote zorgen om deze ontwikkeling, schrijft hij op zijn website. Hij wijst erop dat het RIVM een andere berekeningsmethode hanteert, waardoor de oversterfte zomaar uit de statistieken kan gaan verdwijnen.
Het CBS neemt namelijk de statistieken van 2021 tot 2023 mee om de oversterfte te voorspellen. Maar hierdoor is de verwachte sterfte 'bij het RIVM over een jaar gezien duidelijk hoger dan als de CBS-aanpak werd voortgezet', benadrukt De Hond. Dit scheelde vorig jaar zo'n 10.000 overlijdensgevallen.
'Oversterfte verdwijnt uit statistieken'
De gevolgen van deze nieuwe berekeningsmethode zullen groot zijn, voorspelt De Hond. 'Dat levert een versluiering op van wat er echt onder de bevolking zich aan het afspelen is', schrijft hij. 'En als media en publiek zich niet bewust zijn van deze methodische ingreep dan zal men in 2024 de indruk krijgen dat het probleem van de oversterfte overwonnen is.'
Daarom zal De Hond zelf de oversterftecijfers blijven publiceren, zoals dat de afgelopen drie jaar is gebeurd. Dat wil zeggen: zonder de statistieken van 2021 tot 2023 mee te nemen in de voorspellingen.
Debat en onderzoek naar oversterfte
Nog altijd is er veel maatschappelijke belangstelling voor de oversterfte. Begin december stemde de Tweede Kamer nog in met een debatverzoek van Pieter Omtzigt over de aanhoudende oversterfte.
Ook komt er een academisch onderzoek naar een mogelijk verband tussen oversterfte en vaccinatie. Hiervoor is genoeg opgehaald via een crowdfundingsactie. De campagne kreeg pas echt een boost toen viroloog Marion Koopmans er negatief op reageerde via sociale media.
