Ministerie wil slimme verkeerslichten, maar kan privacy niet garanderen

Rijkswaterstaat start met de grootschalige plaatsing van slimme verkeerslichten in Nederland. De zogenoemde intelligente verkeersregelinstallaties (iVRI’s) moeten de verkeersveiligheid en doorstroming verbeteren. De verkeerslichten communiceren met verkeersapps en navigatiesystemen om weggebruikers sneller en veiliger door het verkeer te leiden. Maar critici, waaronder de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), waarschuwen voor mogelijke privacyproblemen en beveiligingsrisico’s.
De nieuwe verkeerslichten maken gebruik van digitale koppelingen met verkeersapps en navigatiesystemen. Zodra een voertuig nadert, ontvangt de iVRI een signaal en past de verkeersregeling daarop aan. Dit moet ervoor zorgen dat verkeer efficiënter en veiliger doorstroomt. Volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat kunnen de lichten echter geen voertuigen of personen volgen. Elk voertuig krijgt bij elke passage een tijdelijke, willekeurige code die verdwijnt zodra het verkeerslicht gepasseerd is.
De introductie van iVRI’s maakt deel uit van het Dutch Metropolitan Innovations (DMI)-ecosysteem, een door het ministerie geleid project dat mobiliteit, ruimte en verduurzaming digitaal wil verbinden. Rijkswaterstaat wil hiermee een nieuwe standaard zetten in verkeersmanagement en innovatie.
Ondanks de belofte van anonimiteit, is de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) bezorgd over de mogelijke inbreuk op de privacy van weggebruikers. De toezichthouder waarschuwde eerder voor ‘volgverkeerslichten’ en vreest dat de gedeelde informatie gevoelig kan zijn voor misbruik. Volgens de AP kunnen kwaadwillenden deze data hacken of misbruiken, bijvoorbeeld voor surveillance of commerciële doeleinden.
Een ander risico ontstaat wanneer wegbeheerders iVRI’s combineren met ANPR-camera’s, conventionele verkeerscamera’s en inductielussen. Hierdoor kan alsnog een volledig beeld van een weggebruiker worden samengesteld, waardoor de bescherming van persoonsgegevens in het geding komt.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft erkend dat er privacyrisico’s zijn en zegt hierover met de AP in gesprek te zijn gegaan. Uit een interne memo blijkt dat de AP vooral zorgen heeft over de manier waarop wegbeheerders omgaan met de verzamelde gegevens. De vraag is of deze gegevens, die in de openbare ruimte worden vastgelegd, voldoende worden beschermd en niet stiekem worden opgeslagen of gecombineerd.