Met deze ingreep wil Bruins af van wat hij omschrijft als ‘versplintering en bestuurlijke drukte’. Volgens hem is het huidige bestel niet meer van deze tijd. De band tussen omroepen en leden verwatert, en het zoeken naar nieuwe leden is een doel op zich geworden – ten koste van de inhoud.

De aangekondigde ingreep leidt tot forse politieke spanningen. D66-Kamerlid Jan Paternotte spreekt van een ‘sloopactie’ en maakt zich vooral boos over het feit dat omroep Ongehoord Nederland (ON!) buiten schot blijft. Volgens hem hoort een omroep die “nepnieuws verspreidt” niet thuis in het bestel.

Op sociale media stelt Paternotte dat ON! publiek geld “blijft verbranden” en de hele publieke omroep in diskrediet brengt. Hij pleit ervoor om opnieuw te kijken naar het royeren van de omroep. Met de afschaffing van de ledennorm verdwijnt een fundament onder het publieke omroepbestel zoals dat decennialang functioneerde. Omroepen ontstonden uit maatschappelijke stromingen en werden via ledental erkend. Dat model, zo stelt Bruins, is ingehaald door de tijd.

De vijf ‘omroephuizen’ moeten ontstaan uit samenwerking tussen bestaande omroepen. Die moeten hun redactie, productie en organisatie gaan bundelen. Daarmee moet er efficiënter gewerkt worden, en komt er ruimte voor betere programmering. Tegelijk erkent de minister dat deze hervorming ook pijn doet. Niet elke omroep zal zelfstandig kunnen voortbestaan.

Een andere zorg is dat de hervorming leidt tot meer commerciële druk. D66 waarschuwt voor een omroep die afhankelijker wordt van reclame-inkomsten. “Wil je een Trump-proof omroep? Dan moet je juist investeren in onafhankelijke journalistiek,” aldus Paternotte.

Eindelijk liggen er plannen voor de publieke omroep. Stoppen met het ouderwetse ledencriterium en meer samenwerking is prima. Maar de megabezuiniging? Die maakt de publieke omroep juist veel zwakker.

Minder ruimte voor onafhankelijke journalistiek, meer afhankelijkheid van… pic.twitter.com/67n0SRecBf

— Jan Paternotte (@jpaternotte) April 2, 2025