Nederlaag Von der Leyen: juridische commissie verwerpt spoedplan EU-bewapening
De juridische commissie van het Europees Parlement (JURI) heeft unaniem tegen het plan gestemd om een herbewapeningsfonds van 150 miljard euro via een spoedprocedure goed te keuren. In een geheime stemming schaarden alle leden zich achter een juridisch advies dat de aanpak van de Europese Commissie afwijst.
Volgens het voorstel zou het geld worden gebruikt voor gezamenlijke aankoop van in Europa geproduceerde defensieapparatuur. Het fonds valt onder het initiatief Security Action for Europe (SAFE). De Commissie wil dit versneld invoeren via artikel 122 van het EU-verdrag. Dat artikel werd eerder ingezet tijdens de coronapandemie en de energiecrisis.
De Europese Commissie kondigde eerder aan dat er 800 miljard euro moet worden vrijgemaakt om Europa te herbewapenen. Hiervoor moet gezamenlijk geld worden geleend en mogen begrotingsregels worden versoepeld om defensie-uitgaven mogelijk te maken.
Geen legitieme reden voor spoed
Maar volgens de juridische dienst van het Europees Parlement is artikel 122 hier niet toepasbaar. ‘Het voorstel, zoals het er nu ligt, voldoet niet aan de voorwaarden voor noodbevoegdheden en mist een solide juridische basis’, stelt het advies.
Europarlementariër Sander Smit (BBB) reageerde scherp op X: ‘EP-commissie torpedeert spoedprocedure voor leningen EU-herbewapeningsplan: “Geen noodsituatie, juridische basis ontbreekt!” Europees Parlement weigert zich monddood te laten maken zoals eerder bij coronaherstelfonds.’
EP-commissie torpedeert spoedprocedure voor leningen EU-herbewapeningsplan: “Geen noodsituatie, juridische basis ontbreekt!”
— Sander Smit (BBB MEP) ن🍀🎗️ (@sandersmitwzn) April 24, 2025
Europees Parlement weigert zich monddood te laten maken zoals eerder bij coronaherstelfonds. #EUdefensie #ReArmEurope #EPhttps://t.co/GAmqy9SlBJ
Parlement buitenspel gezet
Als het voorstel via artikel 122 zou worden goedgekeurd, dan zou het Europees Parlement slechts suggesties mogen doen en verzoeken om debatten indienen. Onderhandelingen zouden uitsluitend door de Raad worden gevoerd. De Commissie verdedigde deze aanpak eerder. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen noemde het in maart nog ‘de enige mogelijke weg’.
Maar zelfs binnen haar eigen politieke familie, de Europese Volkspartij (EVP), groeit de onvrede over het omzeilen van het Parlement. Meerdere Europarlementariërs zetten vraagtekens bij de ‘urgentie’ van het plan en zijn gefrustreerd over het gebrek aan inspraak.
Vervolg ligt bij Metsola
De stemming is niet bindend, maar kan leiden tot een bredere institutionele confrontatie. Het is nu aan EP-voorzitter Roberta Metsola om te bepalen wat er gebeurt. Zij kan een plenaire discussie starten, een brief sturen naar Von der Leyen of zelfs stappen zetten richting het Europees Hof van Justitie.
De Europese Commissie weigerde inhoudelijk commentaar tegenover Euractiv. Een woordvoerder stelde enkel: ‘Het is aan de lidstaten om dit goed te keuren.’ Het is daarmee nog niet duidelijk of er een spoedprocedure via andere wegen op touw gezet gaat worden.
Praatmee