Privacy kost geld: boodschappen zonder klantenkaart fors duurder

Voor wie zijn privacy belangrijk vindt, worden de boodschappen flink duurder. Grote supermarktketens geven veel aanbiedingen alleen nog aan klanten met een klantenkaart of app. Wie daar niet aan meedoet, mist kortingen die kunnen oplopen tot honderden euro’s per jaar.
Uit onderzoek van NRC blijkt dat het verschil per huishouden kan oplopen tot wel 600 euro. ‘In krappe tijden is de korting gewoon niet te versmaden’, zegt lezer Teska Seligman. Alleen Aldi, Plus en Dirk geven hun kortingen nog aan iedereen, met of zonder kaart.
Data in ruil voor korting
Supermarkten gebruiken de klantenkaart om gegevens te verzamelen over hun klanten. Ze bouwen profielen op: wie houdt van aanbiedingen, wie is vegetariër, wie bestelt altijd online? ‘Je moet je realiseren dat er data worden verzameld en dat je niet weet hoe die in de toekomst worden gebruikt’, waarschuwt Nick Bouwhuis, oprichter van Randombonuskaart.nl.
Albert Heijn weet bijvoorbeeld op basis van aankoopgedrag of iemand openstaat voor nieuwe producten. En bij het Premium-programma krijg je tien procent korting op biologische producten, in ruil voor 14,99 euro per jaar – en je data.
Loyaliteit loont – voor de supermarkt
De kortingsprogramma’s zorgen ervoor dat klanten vaker bij dezelfde winkel kopen. Onderzoeker Nick Bombaij (Universiteit van Amsterdam) legt uit tegenover de NRC: ‘Alleen al het deelnemen aan een loyaliteitsprogramma maakt klanten bijvoorbeeld trouwer aan een bepaalde keten.’ Volgens hem geven deelnemers een tot 4 procent meer uit.
Maar niet alle kortingen zijn even eerlijk. De Bonuskaart bijvoorbeeld maakt gebruik van data, maar tijdelijke acties met spaarzegels zijn veel effectiever voor supermarkten. Bombaij: ‘Consumenten gaan in zo’n actieperiode meer uitgeven om die zegels te krijgen. Maar daar verzamelt de retailer geen data mee.’
Rechtszaak in Duitsland
De Duitse consumentenbond spande onlangs een rechtszaak aan tegen Lidl. De bond vindt dat de keten klanten onvoldoende informeert over het gebruik van persoonsgegevens in ruil voor korting via de app.
Voor veel consumenten is meedoen geen echte keuze. ‘Ik vind Aldi prettig’, zegt een lezer. ‘Daar heb je geen gezeur met pasjes en apps.’ Maar niet iedereen heeft die mogelijkheid. ‘Ik ben eigenlijk tegen dit soort kaarten, maar de korting is gewoon niet te weerstaan’, zegt Seligman tegen de NRC.
Privacy is dus niet gratis. Steeds meer consumenten betalen ervoor – letterlijk – bij de kassa. Of een soortgelijke rechtszaak zoals in Duitsland ook in Nederland zal worden aangespannen is momenteel niet duidelijk.