D66 wil strengere migratiekoers, maar stemde recent nog tegen cruciale motie

D66-leider Rob Jetten wil af van het huidige asielsysteem. In plaats van mensen binnen de Europese grenzen toelaten, moet volgens hem een Canadees model ingevoerd worden. Asiel aanvragen gebeurt dan buiten Europa. “Het huidige migratiesysteem is stuk,” aldus Jetten. Maar opmerkelijk: vorige week stemde zijn partij nog tegen een motie die precies opriep tot het herzien van internationale verdragen.
De motie, ingediend door Kamerleden Van Zanten (BBB) en Boomsma (NSC), vroeg om een verkenning naar verdragen die de bewegingsruimte voor nationaal migratiebeleid beperken. D66 stemde tegen. En dat terwijl Jetten nu zelf pleit voor verdragsaanpassing.
“Het systeem is stuk omdat we mensen die op de vlucht zijn iets onmenselijks aandoen. Als je hier na een levensgevaarlijke reis naartoe bent gekomen, word je jarenlang in onzekerheid gestort,” zegt hij tegenover AD.
Streng aan de poort
Volgens Jetten moet Nederland overstappen op een systeem waarbij vluchtelingen pas na selectie en goedkeuring het land binnenkomen. Dat model is deels geïnspireerd op Canada, waar asielzoekers worden geselecteerd buiten de landsgrenzen.
D66 wil dat alleen nog vluchtelingen op uitnodiging naar Nederland komen. Wie toch zelfstandig de grens oversteekt, zou geen recht meer hebben op opvang of een asielprocedure. “Van migratie die ons overkomt, moeten we naar migratie die we zelf in de hand hebben,” aldus Jetten bij AD.
Canada als voorbeeld?
Het Canadees model wordt vaak geprezen, maar kent ook grote problemen. Vorig jaar kondigde toenmalig premier Trudeau zelfs harde hervormingen aan. De toestroom van tijdelijke arbeidskrachten en studenten leidde tot woningnood, uitbuiting en overbelasting van voorzieningen.
“Het immigratiesysteem werd te veel geëxploiteerd,” zei Trudeau. Canada snoeide daarop fors in de instroom en verscherpte de toelatingseisen voor studenten en arbeidsmigranten. Internationale instellingen gebruikten buitenlandse studenten vooral als verdienmodel, terwijl bedrijven goedkope arbeid binnenhaalden.
Het Canadese voorbeeld lijkt dus niet zonder risico. Ook daar leidde snelle instroom tot politieke en sociale spanningen.
Selectiever én strenger
Jetten benadrukt dat hij geen ‘Fort Europa’ wil bouwen, maar wel strengere regels voor asielzoekers uit zogeheten veilige landen. “Aso’s die eindeloze overlast veroorzaken en hier niks te zoeken hebben, moeten naar een gesloten opvang,” stelt hij bij AD.
Wie blijft, moet vanaf dag één meedoen. Jetten wil verplichte taallessen en minder bureaucratie. “We zullen binnenkort met een wetsvoorstel komen. Nederland is er niet bij geholpen als we mensen eindeloos in uitkeringen houden.”
Maar waarom dan tégen die motie?
Dat D66 pas geleden nog tegen de motie-Van Zanten stemde, wekt verbazing. Zo reageert BBB-Kamerlid Van Zanten verbaasd: “Heel jammer dan dat nog geen week geleden, D66 tegen deze motie stemde.”
Ondertussen staat D66 relatief laag in de peilingen. Bij de recentste meting van Maurice de Hond, eind vorige week, stond de partij op één zetel verlies ten opzichte van de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Dat D66 nu het migratiestandpunt aanscherpt in aanloop naar de verkiezingen in oktober, lijkt daarom opmerkelijk.
Heel jammer dan dat nog geen week geleden, D66 tegen deze motie stemde. #asiel #migratie #verdragen https://t.co/jW4aD3YOdh pic.twitter.com/mX9jNU5SLG
— Claudia van Zanten (@claudiavz) June 23, 2025