ABN Amro: krimp veestapel maakt weg vrij voor plantaardige producten
De Nederlandse melkveehouderij krijgt de komende jaren te maken met een forse verandering. Volgens een nieuw rapport van ABN Amro zal de veestapel met 15 tot 18 procent afnemen. Dat raakt niet alleen boeren, maar ook zuivelfabrieken en slachterijen. De bank spreekt van een omslag waarbij de nadruk minder op volume komt te liggen en meer op toegevoegde waarde. Achter die woorden gaat een fundamentele koerswijziging schuil: de traditionele melk en het rundvlees maken plaats voor mengvormen met plantaardige alternatieven.
De krimp is volgens de bank het gevolg van beleid, hoge kosten en beëindigingsregelingen. Minder koeien betekent minder melk, waardoor zuivelfabrieken kampen met overcapaciteit. Zodra een fabriek onder tweederde van de capaciteit draait, ontstaat verlies. ABN Amro verwacht dat richting 2030 drie tot vier fabrieken zullen sluiten.
Ook de vleesketen voelt de gevolgen. Een groot deel van het rundvlees komt uit de melkveehouderij. Door de krimp zal het aanbod structureel met 15 tot 18 procent dalen. Op korte termijn kan er een piek ontstaan doordat veehouders versneld koeien afstoten, maar daarna volgt een neerwaartse trend. Voor slachthuizen, die afhankelijk zijn van grote volumes, is dat een groot risico. “Overcapaciteit ligt op de loer, sanering van slachtcapaciteit lijkt daarbij onvermijdelijk,” aldus het rapport.
Concurrentiestrijd om boeren
Door de dalende melkplas proberen zuivelverwerkers melkveehouders aan zich te binden met hogere prijzen en bonussen voor duurzaamheid. Boeren kunnen daardoor hogere melkprijzen ontvangen, maar moeten ook aan meer voorwaarden voldoen. Tegelijkertijd kijken bedrijven steeds vaker naar melk uit Duitsland en België, al krimpt de veestapel ook daar.
Een opvallend punt in het rapport is de verschuiving naar nieuwe producten. Naast speciale kazen, sportvoeding en premium vleesconcepten noemt de bank ook hybride varianten: melk en vleesproducten waarin dierlijke eiwitten worden gecombineerd met plantaardige ingrediënten.
Naar een nieuw evenwicht
Volgens ABN Amro staat vooral een jonger en hogeropgeleid publiek open voor dit soort producten. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer een derde van de consumenten hybride melk zou willen proberen, en dat drie op de tien Nederlanders interesse heeft in hybride gehakt.
De bank ziet de krimp als aanleiding om de sector anders in te richten: minder bulkproductie voor de wereldmarkt, meer nadruk op kwaliteit, innovatie en duurzaamheid. Daarmee kan volgens ABN Amro een nieuw evenwicht ontstaan, waarin de sector blijft produceren, maar met een kleiner aantal dieren en een ander aanbod aan producten.
Praatmee