Waarschuwing: er is al een giga voedselcrisis gaande - grote klappen in aantocht
Het piept en kraakt op de wereldmarkten. Grondstofprijzen rijzen de pan uit. Ook al hebben de meeste mensen het nog niet door omdat er (nog) geen lege schappen zijn in de supermarkt; er ontwikkelt zich op dit moment een voedselcrisis op aarde die haar weerga niet kent. De gevolgen zullen veel verstrekkender zijn dan op het eerste gezicht kan worden vermoedt.
This is what hyperinflation looks like. (Peru)
— Wall Street Silver (@WallStreetSilv) April 6, 2022
Sound On pic.twitter.com/B4dHhUFfo8
Het lijkt erop dat wereldregeringen vooral bezig zijn met sec het conflict tussen Rusland en de Oekraïne en niet zozeer de langetermijn gevolgen. Ook al zou regeren vooruitzien moeten zijn. Er is een nog veel grotere storm op komst dan waar we ons nu in begeven en we zijn niet voorbereid om hiermee om te gaan.
Inmiddels gaat bijna 10 procent van het Europese GDP direct naar onze energievraag:
A surge in European energy prices means the region is now spending almost a tenth of its GDP on energy, the highest share since 1981. We see Europe as the most exposed to the energy shock and at risk of stagflation. See our weekly commentary. https://t.co/alWI2glWqJ pic.twitter.com/zNktF1Iiba
— Elga Bartsch (@bartsche) April 5, 2022
In een essay in The New York Times schrijven onderzoekers Sara Menker and Rajiv Shah dat er op dit moment al sprake is van een wereldwijde voedselcrisis. Omdat Oekraïne en Rusland beide grote voedselexporteurs zijn, zal de menselijke tol van de oorlog zich verder uitstrekken dan alleen de Oekraïne. De twee landen zijn samen goed voor 30 procent van de graanexport in de wereld - en daarmee gedeeltelijk de voeding van 30 procent van 7.000.000.000 mensen. Nog los van olie en gas.
De prijs van sojabonen, graan, zonnebloemolie en maïs schiet omhoog, volgens deze grafieken uit NYTimes zijn die gestegen met +30 tot +60 procent. Een brood zal in Nederland twee keer zo duur worden als voor de oorlog.
Directeur Wim Kannegieter van de NVB (Nederlandse Vereniging voor de Bakkerij) zei eerder al tegen Het Parool: "Gemiddeld kost een kilo brood 2,71 euro. Dat kan weleens een bedrag ruim boven de vijf euro worden. En brood is een eerste levensbehoefte."
Ook voor New York pizza is de enige oplossing prijzen enorm verhogen. Volgens CEO Philippe Vorst zijn prijsstijgingen van 30 á 40 procent zelfs niet te absorberen. "Pizza wordt duurder. Voorlopig redden we ons nog, maar onze leveranciers kunnen al niet meer leveren tegen de afgesproken prijzen."
Herfst is coming
De grote klap van de voedselcrisis die nu gaande is zal komende herfst het sterkst merkbaar worden, waardoor het nu makkelijk is om er niet al te veel mee bezig te zijn.
Menker en Shah in de Times: "Voor de oorlog hadden ongeveer 811 miljoen mensen over de hele wereld niet genoeg te eten. Dat aantal zou enorm kunnen toenemen dit hongerseizoen, namelijk in de tijd tussen het planten in de lente en de oogst in de herfst. Dan raak het voedsel het vaakst op."
Rijke landen zullen de stijgende voedselprijzen in het begin nog enigszins kunnen opvangen, schrijven Menker en Shah. Maar weldra zullen de gevolgen (en de opgelegde sancties aan Rusland) als een boomerang terugkeren. Erger nog: de grootste gedupeerden van de crisis zullen niet rijke Westerlingen zijn, maar de allerarmsten. Zij leven namelijk in landen waar ook meer dan vroeger veel droogte is en waar men enorm afhankelijk is van export, zoals in Egypte, dat 33 procent van haar graan moet importeren.
Sara Menker and Rajiv Shah stellen dat overheden zich in moeten zetten om te voorkomen dat voedselsancties een diplomatiek wapen worden. Ook zouden rijke landen schulden moeten kwijtschelden aan overheden, zodat zij voedsel voor hun volk kunnen kopen.
Santie-boomerang
De voedselcrisis die zich op dit moment uitrolt over de aarde zal ook niet zonder nóg verdere gevolgen blijven. Het zal resulteren in meer instabiele regeringen en massale migratie.
"Voedselcrises leiden vaak tot sociale onrust, conflicten, mislukte regeringen en massale migraties. Sommige onderzoekers wijzen bijvoorbeeld op stijgende voedselprijzen als aanjager van de omwentelingen van de Arabische Lente in 2011."
Politici die vanuit emotie en hun sociaal hart - en begrijpelijk - al lange tijd roepen om nog meer sancties en daarmee mogelijk nog meer escalatie in de hand werken moeten zich ook verantwoordelijk weten voor de mogelijk nog veel ergere gevolgen op de lange termijn: enorm veel meer sterfte wereldwijd door honger, meer migratie en nog meer instabielere regeringen.
Regeren is vooruitzien.
Of om het anders te zeggen: sancties van vandaag zijn de boomerang van morgen.
Ook in Nederland zullen de rijen bij de Voedselbank al snel langer zijn dan ooit tevoren.
De hulp aan het Oekraïense volk zal voor een deel ten koste gaan van miljoenen mensen die zich niet bezig houden met nieuwe Tesla's, de laatstse sale bij Zara of het kopen van een warmtepomp, maar zich zorgen maken of ze aan het einde van de dag wel te eten hebben.
De gevolgen van de oorlog en sancties zullen buiten de grenzen van Oekraïne mogelijk voor honderdduizenden of zelfs miljoenen extra doden zorgen. Niet door Russische bommen, maar door de voedselcrisis die daarmee is veroorzaakt. De vraag is of politici zover in de toekomst durven te kijken, om dat nu al onder ogen te zien. En daar hun koers op durven te wijzigen.
In een interview met de redactie uitte BBB-leider Caroline van der Plas ook al haar zorgen over de voedselzekerheid. Lees het gesprek hier.
Praatmee