Van Haga: "We staan op een kantelpunt, voordat we het doorhebben zijn we onze vrijheden kwijt"
Wybren van Haga, Tweede Kamerlid namens BVNL, staat wantrouwend tegenover de Europese plannen voor een digitale identiteit. Volgens Van Haga is het belangrijk om elke ontwikkeling nauwlettend in de gaten te houden, want voordat we het doorhebben, zijn we zo maar ineens fundamentele vrijheden kwijt.
BVNL is bezorgd over de grote invloed van techbedrijven in de wereld. Nu al hebben bedrijven zoals Facebook enorm veel data over burgers en vaak genoeg gaan deze techbedrijven niet al te netjes om met persoonsgegevens. Vandaar dat BVNL ook is kritisch op de komst van een digitaal ID.
"BVNL maakt zich grote zorgen over de rol van de overheid en de invloed van bigtechbedrijven in de digitale wereld. We staan op een kantelpunt in de geschiedenis en we moeten heel erg goed oppassen. Want voordat we het doorhebben, zijn we onze vrijheid kwijt en leven we in een digitale controlestaat", aldus Van Haga die het in de Tweede Kamer wil hebben over de verstrekkende gevolgen van een eventuele invoering van een digitale identiteit.
"Voorzitter. We zien dat de EU de digitale controlemacht naar zich toe probeert te trekken, waardoor het straks mogelijk wordt om 450 miljoen EU-burgers te volgen en te controleren. De Europese Commissie komt met verstrekkende voorstellen als de Digital Services Act, de Digital Markets Act en de Data Governance Act. Natuurlijk moeten we de Europese digitale identiteit niet vergeten. Dit alles geeft de EU, maar ook onze eigen overheid, veel te veel macht over persoonsgegevens en de digitale markt."
"Mijn vraag is dan ook in hoeverre deze vergaande bevoegdheden de kans op misbruik van onze data door overheden vergroten. En wat voor controles zijn er ingebouwd? In een aantal landen is de controlestaat reeds dagelijkse realiteit en weet de overheid werkelijk alles van je. In Nederland is dit scenario zeker niet ondenkbaar. Recentelijk controleerde de overheid namelijk onze medische status, via een QR-code die burgers de toegang tot het openbare leven kon ontzeggen. Vreselijk. Twee weken geleden was er nog het bericht dat inlichtingendiensten data van burgers veel te lang bewaren. Waarom worden die data niet verwijderd? Deelt de staatssecretaris onze angst voor deze controlestaat?"
Van Haga wil eerst duidelijk in kaart brengen wat het kabinet gaat doen om data- en machtsmisbruik van bigtechbedrijven én overheden zelf tegen te gaan.
"Natuurlijk bieden deze nieuwe regels ook de mogelijkheid om bigtechbedrijven iets te beteugelen. Maar de facto is de machtsverschuiving in het digitale landschap dat de overheid gaat bepalen wat er wel en niet op deze platforms mag worden gezegd. Wat BVNL betreft moeten we deze regels juist vastleggen. Dan mag alles worden gezegd zolang er geen sprake is van een strafbaar feit en is er geen bigtechcensuur en geen ministerie van waarheid. Graag een reactie hierop. Ik wil ook graag weten wat het kabinet ervan vindt dat politici van deze platformen af werden gegooid en wat we daaraan kunnen doen."
Daarnaast wil BVNL weten hoe onze overheid gaat voorkomen dat Nederlanders ten onrechte op een zwarte lijst komen te staan. Zijn er garanties of kunnen deze überhaupt wel worden gedaan?
"Hoe gaat het kabinet voorkomen dat burgers straks onterecht worden gevolgd door bedrijven en overheden en dat deze projecten veranderen in een digitale staatscontrole van de burger? Laten we een controlestaat te allen tijde voorkomen, in het belang van Nederland."