Werkgevers moeten vanaf 2024 CO2-uitstoot werknemers bijhouden

Werkgevers met een bedrijf van meer dan 100 werknemers moeten vanaf 1 januari 'verplicht rapporteren over het zakelijke verkeer en het woon-werkverkeer' van hun werknemers. Dit plan komt uit de koker van het kabinet om het klimaatbeleid aan te wakkeren.
'Als uw organisatie 100 of meer werknemers heeft, bent u vanaf 1 januari 2024 verplicht te rapporteren over het zakelijke verkeer en het woon-werkverkeer van uw medewerkers. Uiterlijk 30 juni 2025 stuurt u de gevraagde gegevens over 2024 in', valt te lezen op een overheidssite.
De data wordt uiteindelijk door de overheid gebruikt om het gedrag van mensen te sturen - in de zin van dat men minder frequent de auto pakt. 'In 2026 evalueert het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de CO2-reductie die in 2024 en 2025 is behaald. Als bedrijven en organisaties goed op koers liggen, blijft het bij rapporteren. Als dit niet lukt, kan vanaf 2027 een wettelijke norm per bedrijf worden ingesteld waarmee slimmer en zuiniger reizen kan worden afgedwongen. Deze CO2-winst is nodig om de klimaatdoelen uit het Klimaatakkoord te halen.'
Woede om D66-klimaatpakket
Klimaatminister Rob Jetten (D66) heeft een reusachtig klimaatpakket gepresenteerd van maar liefst 28 miljard euro. Op deze manier moet Nederland de klimaatdoelen van 2030 ruimschoots gaan halen, stelt Jetten. De plannen maken echter woedende reacties los op de rechterflank. Zo wordt er openlijk afgevraagd of het pakket enig nut gaat hebben. Ook wordt er gevreesd voor een verarming van Nederlandse burgers.
Deze week heeft Klimaatminister Rob Jetten (D66) een "ambitieus, rechtvaardig en uitvoerbaar" klimaatpakket gepresenteerd. Met nieuwe, strenge maatregelen moeten de doelen voor 2030 ruimschoots gehaald kunnen worden, stelt hij. Zo wil Jetten op grote schaal CO2-belasting gaan invoeren en allerlei verboden instellen om zo burgers aan te sporen tot juist gedrag.
"Meer CO2-heffingen op alle sectoren, het koppelen van de btw aan CO2-uitstoot, hogere energiebelasting, verbod op reclame voor zaken die CO2-intensief zijn, belasting op huisdieren, een belasting per stuk vee in de agrarische sector, een CO2-heffing op vlees, zuivel en vis, hogere brandstofaccijnzen, beprijzing van auto's met verbrandingsmotoren, verbod op vluchten van minder dan 500 kilometer, een zuiveltaks, accijns op dierlijke producten," somde JA21-leider Joost Eerdmans eerder op.
Het pakket kan rekenen op bijval van partijleider en Financiën-minister Sigrid Kaag (D66). 'De klimaatcrisis is een van de grootste crises van deze tijd,' reageert ze. 'Met deze plannen houden we onze aarde leefbaar voor toekomstige generaties en zorgen we dat iedereen mee kan doen. Zo kan iedereen blijven genieten van het moois dat deze wereld te bieden heeft.'
Ook D66-Kamerlid Raoul Boucke, die de portefeuille klimaat heeft, kan zijn geluk nauwelijks op. 'Dit is waarom D66 in het kabinet zit. Mensen verwachten terecht van politici dat ze niet alleen maar mooie beloftes doen. Politici moeten ook leveren. We gaan van klimaatwoorden naar klimaatacties. Vanaf vandaag hoort Nederland bij de Europese koplopers,' stelt hij.
'Wat is het effect?'
Desondanks zijn er een hoop woedende reacties. 'Wat is hiervan het effect op de mondiale gemiddelde temperatuur? Is het het waard?' wil financieel journalist Arno Wellens weten.
Ook bij anderen speelt deze vraag. 'Want een leefbare aarde is helemaal afhankelijk van wat we in Nederland doen. Is keiharde wetenschap,' schrijft Sander van Dam.
China opent momenteel massaal nieuwe kolencentrales. Daarom concludeerde onderzoeker Jan van de Beek recent al: 'Elke ton steenkool die wij uitsparen door onze zeer geavanceerde steenkoolcentrales stil te leggen, wordt uiteindelijk ergens in een opkomende economie verbrand.'
Er wordt cynisch gereageerd op het klimaatpakket. 'Wij dragen maar liefst 0,000172% bij aan de CO2 in de atmosfeer. 28 miljard is niet veel als we dit kunnen terugbrengen naar 0,00013%,' aldus Rolf van Slooten.
Armoedepakket
Los van de vragen over de effectiviteit, klinkt er nog meer kritiek op het klimaatpakket. Sommigen vrezen voor de financiële gevolgen van de enorme som geld.
BVNL'er Hans van Tellingen schrijft woest: '28 miljard down the drain. Klimaatbeleid kán namelijk het klimaat niet significant beïnvloeden. Het gaat wél ten koste van de staatsfinanciën en de rekening komt bij de burger te liggen. Onze kinderen en kleinkinderen zullen het gelag dienen te betalen.'
Hierbij sluit JA21-Kamerlid Derk Jan Eppink zich aan: 'De belastingbetaler is de klos. Maakt Nederland armer.'
Advocaat Hester Bais plaatst eveneens vraagtekens bij de heilzame werking van het klimaatpakket: 'Terwijl Rob Jetten over subsidie voor de aanschaf van elektrische auto’s spreekt, deelt het Rode Kruis voedselbonnen uit omdat de burger geen geld heeft om eten te kopen.'
Financieel expert Ab Flipse is woest: 'Ons volk wordt belogen en bedrogen. Meer dan 10 miljoen Nederlanders dreigen in armoede te vervallen. Wat hier gebeurt is crimineel.'
'Drang en dwang'
Jettens klimaatplannen zijn lang niet bij iedereen populair. Eerder werden ze al afgefakkeld in de Tweede Kamer. Zo noemde JA21-leider Joost Eerdmans het pakket een 'snoepwinkel voor GroenLinks', vol 'drang en dwang'. SP'er Renske Leijten vond dat de D66-minister te weinig rekening houdt met de gewone man die straks de prijzen in zijn alledaags leven enorm zal zien stijgen.
Ook energie-expert Hans Grünfeld. kon zijn afkeuring nauwelijks onderdrukken bij NPO Radio 1-programma Dit is de dag. "Dit pakket zorgt ervoor dat de Nederlandse economie en maatschappij schade lijdt en dat de CO2-uitstoot niet hier maar elders plaatsvindt," vertelde hij. "Kortom: dat het klimaat op geen enkele manier hiermee wordt geholpen. In elk geval niet betreffende de industrie. Bij de maatregelen die daar worden genomen, sprak in de Tweede Kamer één van de leden de coalitie zelfs van 'Excel-politiek'."
Eerder stuurden twee bezorgde hoogleraren al een open brief naar Jetten vanwege zijn plannen voor een gigantisch windmolenpark op de Noordzee.
Minder bezorgd om klimaat
Recent bleek uit onderzoek van I&O Research dat Nederlanders zich steeds minder zorgen maken om klimaatverandering. Daarnaast neemt het draagvlak voor klimaatbeleid steeds meer af.
Ook Sigrid Kaag erkent dit. Zij waarschuwt ondertussen al Europese politici dat de steun voor klimaatmaatregelen steeds meer afneem.
Eerder dit jaar bleek Jettens boekhouding van alle klimaatuitgaven een 'puinhoop'. Hij kreeg een tik op de vingers van de Algemene Rekenkamer, onder meer omdat er een gat van 200 miljoen euro in de jaarlijkse klimaatnota was.