Hongaarse toppositie in Brussel dichterbij dankzij vertrekkend EU-chef
De voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, stopt al over een half jaar met zijn functie. Zijn vroegtijdige vertrek lijkt een cadeautje voor de Hongaarse premier Viktor Orbán. De kans is namelijk groter dat Hongarije nu een belangrijke positie krijgt in het aanwijzen van de volgende voorzitter.
Sinds 2019 is Michel de voorzitter van de Europese Raad. Hiermee heeft hij een belangrijke positie in Brussel, omdat de Raad de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de Europese Unie bepaalt. Desondanks legt Michel over een half jaar zijn functie vroegtijdig neer. Hij wil namelijk de kieslijst van zijn partij Mouvement Réformateur gaan aanvoeren bij de Europese verkiezingen op 9 juni.
"Ik heb beslist me kandidaat te stellen voor de Europese verkiezingen in 2024", laat de Belgische oud-premier weten in een interview met De Standaard, Le Soir en La Libre. Als hij wordt verkozen, zal hij halverwege juli stoppen als voorzitter. Dan legt hij de eed af als kersverse Europarlementariër. Deze functie is niet te combineren met het voorzitterschap van de Europese Raad.
Betere positie voor Hongarije
Michels mandaat loopt normaliter tot december 2024. Wie hem permanent gaat opvolgen, is vooralsnog onduidelijk. Normaliter wordt hiervoor gekeken naar het land dat het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie heeft. Vanaf juli is deze rol voorbehouden aan Hongarije, het land van Viktor Orbán. Met Michels vroegtijdig vertrek is de kans groter dat Hongarije een belangrijke rol zal spelen in het aanwijzingen van de nieuwe voorzitter.
Al enige tijd ligt Orbán op ramkoers met de Europese top. Dit gaat over thema's als genderlessen in het onderwijs, de Europese gassancties tegen Rusland, militaire steun aan Oekraïne, en de eventuele toetreding van Oekraïne tot de EU. Hier is Orbán allemaal fel op tegen, tot woede van sommige EU-lidstaten. Het zal dan ook veel tegenreacties oproepen wanneer Hongarije een sleutelrol krijgt in het aanwijzen van de nieuwe voorzitter van de Europese Raad.
Europese conservatieven bereiden zich dit jaar sowieso voor op een rechtse koerswijziging in Brussel. Er komt zelfs een internationale rechtse campagne voor de Europese verkiezingen op 9 juni. Veel partijen hebben zich al hierbij aangesloten: Lega van Matteo Salvini, de AfD in Duitsland, Marine Le Pen, de PVV, Vlaams Belang en nog veel meer partijen. Met het motto "Bevrijd Europa" hopen de Europese conservatieven dit voorjaar op een electorale ruk naar rechts in Brussel.
'Stokje doorgeven aan Orbán'
Er is veel kritiek op Michels besluit voor een vroegtijdige stop. Zo zegt hoogleraar Steven Van Hecke op het Belgische Radio 1: "Het signaal dat hij nu geeft, is dat zijn persoonlijke belang voorgaat op het belang van de Europese instellingen. Want dit heeft duidelijk te maken met zijn persoonlijke loopbaan."
Ook Europarlementariër Sophie in 't Veld reageert getergd. 'Cynisch en ongeloofwaardig. Als voorzitter vijf jaar lang niets dan minachting voor het Europees Parlement, en dan kandidaat voor datzelfde Parlement?' schrijft ze op X. 'Opstappen vóór het einde van je voorzitterstermijn, in tijden van crisis, en het stokje doorgeven aan Orbán is van een hemeltergende onverantwoordelijkheid.'