Asielzoekers die aankomen in Nederland, dienen een asielaanvraag in bij de immigratiedienst IND. Maar de laatste jaren kan het IND alle verzoeken niet op tijd verwerken. Dit komt enerzijds door de personeelstekorten, maar anderzijds door de oplopende asielinstroom.

Hierdoor wordt het wettelijke termijn overschreden bij asielaanvragen, waardoor asielzoekers een rechtszaak aanspannen tegen het IND. Via de rechter eisen ze dwangsommen van het IND, bij wijze van schadevergoeding. In 2022 ging het alleen al om 2245 vreemdelingenzaken in Overijssel, maar vorig jaar waren dit er al 3207, meldt Tubantia.

Regelmatig stelt de rechter de asielzoeker in het gelijk. Daarom moest het IND in 2022 al 3,4 miljoen euro aan dwangsommen uitbetalen. Vorig jaar liep dit geldbedrag op naar 5,1 miljoen euro. De kans is groot dat dit aantal ook dit jaar zal toenemen, want vorig jaar was er de hoogste asielinstroom in acht jaar tijd. In totaal ging het om bijna 50.000 asielzoekers. Vooral het aandeel van minderjarige asielzoekers is flink toegenomen. 

Dwangsommen voor asielzoekers
Het probleem met de dwangsommen was zo groot dat het kabinet in 2021 een noodmaatregel instelde voor een verbod op automatische dwangsommen. Dit werd goedgekeurd door de Raad van State. Ook overlastgevende asielzoekers krijgen soms een schadevergoeding uitgekeerd van duizenden euro's .

Statushouders weigeren daarnaast steeds vaker een aangewezen woning. In 2020 weigerden nog 140 statushouders een woning, in 2021 lag dat cijfer op 270 en in 2022 op 300. Vaak willen zij een grotere woning opeisen.