Het onderzoek werd in 2023 gestart door de Tidö-regering. Het doel is om te onderzoeken of een wettelijk verbod op neef-nicht huwelijken kan bijdragen aan het verminderen van eergerelateerde onderdrukking. Het voorstel gaat verder door ook buitenlandse huwelijken tussen naaste familieleden niet langer te erkennen in Zweden.

Maar Fatme, afkomstig uit Libanon en woonachtig in Helsingborg, is fel tegenstander van het plan. Volgens haar richt de maatregel zich onterecht op een specifieke bevolkingsgroep. “Het is gericht tegen een groep mensen die erin geloven,” vertelt ze aan de Zweedse krant Aftonbladet. Ze ziet het als een aanval op moslims en andere gemeenschappen die familiehuwelijken als traditie kennen, zoals de jezidi’s en joden.

Debat over eerwraak en gedwongen huwelijken
Een van de redenen achter het voorstel is het tegengaan van eergerelateerd geweld en gedwongen huwelijken. Fatme erkent dat eerwraak een probleem is, maar benadrukt dat dit fenomeen in Zweden sterk is afgenomen. “Het zijn vooral moslims die aan eerwraak worden blootgesteld, maar ik denk niet dat jonge moslimmeisjes hier nog worden gedwongen om met een familielid te trouwen,” stelt ze.

Ze benadrukt verder dat haar huwelijk met Nabil haar juist een gevoel van veiligheid geeft, ondanks de bekende genetische risico’s van familiehuwelijken. Hoewel ze zelf geen problemen heeft ervaren, raadt ze haar eigen kinderen af om met neven of nichten te trouwen, vanwege het risico op misvormingen bij hun kinderen.

Maatschappelijke discussie
De aankondiging van het onderzoek leidde tot verdeeldheid binnen de politiek. Voormalig milieu- en klimaatminister Annika Strandhäll, lid van de Sociaal-Democratische partij, uitte scherpe kritiek op het voorstel en noemde het een “onzinkwestie”. Volgens haar leidt het debat af van belangrijkere vraagstukken.

De kwestie heeft ook in Denemarken eerder voor discussie gezorgd. Al in 2003 waarschuwden Deense autoriteiten voor de gezondheidsrisico’s van neef-nicht huwelijken, met name binnen migrantenfamilies. Volgens een rapport had het aantal kinderen met ernstige handicaps binnen deze gemeenschappen toen sterk toegenomen, wat leidde tot miljoenen aan extra zorgkosten.