FVD'er Van Meijeren: "Nederland verandert in politiestaat"
Gegevens van burgers die met de politie in aanraking zijn geweest, worden al sinds 2008 zonder wettelijke toestemming bewaard. Uit onderzoek van Follow the Money blijkt dat deze opslagpraktijk sinds 2018 willens en wetens wordt voortgezet, met toestemming van toenmalig minister van Justitie, Ferdinand Grapperhaus. Sindsdien bewaart de politie bewust data van burgers zonder wettelijke grondslag, ondanks dat dit in strijd is met de privacywetgeving. De huidige minister van Justitie, David van Weel (VVD), is van plan de wet aan te passen, maar benadrukt dat het bewaren van deze data voorlopig doorgaat.
Nationale Korpschef Erik Akerboom vroeg destijds steun aan Grapperhaus om de data van burgers zonder tijdslimiet te bewaren, met het argument dat onbeperkte opslag nodig is voor het oplossen van zaken, waaronder cold cases. Grapperhaus ging akkoord, en sindsdien heeft de politie alle persoonlijke gegevens van burgers die ooit met de politie in aanraking kwamen, eindeloos opgeslagen. Critici waarschuwen dat hiermee feitelijk sprake is van een vorm van massasurveillance.
Kamerlid Gideon van Meijeren uitte tijdens een debat scherpe kritiek op Van Weel. Hij beschuldigde de minister van het niet naleven van de rechtsstaat en het toestaan van illegale handelingen door de politie. "Het is werkelijk schrijnend wat deze minister hier verkondigt," stelde Van Meijeren. "Hij erkent dat de politie doelbewust handelt in strijd met de wet door onrechtmatig bijzondere persoonsgegevens te verwerken. Vervolgens zegt hij enkel dat de wet aangepast zal worden, maar tot die tijd gaat de schending van privacyrechten gewoon door."
Van Meijeren benadrukte dat dit onderwerp de kern van de rechtsstaat raakt en dat de overheid zich juist aan de wet moet houden. “Een staat waarin de politie buiten de grenzen van de wet doet wat haar uitkomt, is geen rechtsstaat. Dat is een politiestaat,” concludeerde hij.
Minister Van Weel reageerde door te zeggen dat de herziening van de wet inderdaad al lang op zich laat wachten en dat hij hierin stappen wil zetten. Hij gaf aan dat zijn voorganger Grapperhaus reeds in 2019 toestemming gaf voor het opslaan van gegevens buiten de wettelijke kaders, met als doel de opsporing van cold cases te ondersteunen. Van Weel verklaarde dat het in de tussentijd noodzakelijk is de opslagpraktijk voort te zetten, in afwachting van de wetswijziging. “Het heeft te lang geduurd, dat heb ik ook gezegd. Dat gaan we nu dus oplossen,” aldus Van Weel.
Van Weel verklaarde dat hij inmiddels de Raad van State heeft gevraagd om voorlichting en dat hij zich blijft inzetten voor een aangepaste, wettelijke basis voor de dataopslag van de politie. Hij bleef echter terughoudend in zijn antwoord over de interpretatie van de rechtsstaat, ondanks herhaaldelijke aandringen van Kamerleden.
Mooi hoe Gideon iedereen klem zet. 💪 pic.twitter.com/UdGJ1gKdyK
— Symphony (@Symphony_res) November 4, 2024