Strenger toezicht op zzp’ers drijft kosten zorgsector op
Vanaf januari gaat de Belastingdienst strenger controleren op schijnzelfstandigheid. Dit dwingt veel zzp’ers in sectoren zoals de gehandicaptenzorg en het onderwijs om een alternatieve route te kiezen. In plaats van in loondienst te gaan, schrijven zij zich massaal in bij detacheringsbureaus. Deze keuze drijft de kosten voor organisaties op, terwijl de beoogde problemen met schijnzelfstandigheid niet worden opgelost.
De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) ziet een duidelijke trend onder voormalig zzp’ers: ze maken gebruik van een ‘draaideurroute’. Hierbij kiezen ze ervoor om via een detacherings- of uitzendbureau te werken in plaats van in loondienst te gaan. Hierdoor blijft hun gevoel van zelfstandigheid intact, maar worden de kosten voor zorgorganisaties flink hoger.
“Het is een onverantwoorde uitgave,” stelt de VGN tegenover het AD. Het inschakelen van bureaus betekent dat zorginstellingen niet alleen de medewerkers betalen, maar ook de winstmarges van de bureaus moeten dekken. Hierdoor worden de financiële problemen in de zorgsector verder vergroot.
In het onderwijs speelt hetzelfde probleem. Veel zelfstandige docenten weigeren een vast dienstverband. Uit een onderzoek van Flexonderwijs blijkt dat 73 procent van de zelfstandige leerkrachten geen interesse heeft om in loondienst te gaan. Scholen die deze leraren willen behouden, zien zich genoodzaakt hen via externe bureaus in te huren.
De kosten voor een gedetacheerde leraar liggen bijna twee keer zo hoog als die van een docent in loondienst. Volgens de Algemene Rekenkamer betaalt een school gemiddeld 113 euro per uur voor een ingehuurde leraar, tegenover 58 euro voor een vaste docent. Dit verschil wordt veroorzaakt door btw en de winstmarges van de bureaus, die tussen de 15 en 50 procent liggen.
Veel zelfstandigen kiezen bewust voor een freelance bestaan en zien loondienst als beperkend. Volgens hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen speelt flexibiliteit hierbij een belangrijke rol. “Zzp’ers willen werk en privé combineren, bijvoorbeeld door rekening te houden met schooltijden. Anderen willen af van de vergadercultuur en managementtaken die vaak bij een vast dienstverband horen.”