De nieuwe regels bevatten ingrijpende veranderingen. Zo verdwijnen asielvergunningen voor onbepaalde tijd en wordt elke drie jaar geëvalueerd of iemand mag blijven, in plaats van elke vijf jaar. Daarnaast wordt het moeilijker voor sommige asielzoekers om familieleden over te laten komen.

De strenge maatregelen volgen op maandenlange onderhandelingen tussen de coalitiepartijen. De plannen werden in oktober al aangekondigd, maar moesten juridisch worden uitgewerkt.

De coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB bereikte eind oktober een akkoord over het strenge asielbeleid. Dit kwam na weken van overleg, waarbij vooral de PVV en NSC tegenover elkaar stonden. De inzet van het staatsnoodrecht, zoals door Wilders voorgesteld, werd uiteindelijk van tafel geveegd na bezwaren van NSC-leider Pieter Omtzigt.

Het staatsnoodrecht was volgens NSC niet geschikt voor asielmaatregelen die via gewone wetgeving konden worden ingevoerd. Wilders, die lang vasthield aan deze optie, stemde uiteindelijk in met het compromis.

De nieuwe asielwetten leiden tot verdeeldheid binnen de politiek. Minister Faber presenteert het pakket als een noodzakelijke stap om grip te krijgen op de asielinstroom. Maar uitvoeringsinstanties hebben al gewaarschuwd voor de complexiteit en uitvoerbaarheid van de plannen.

PVV-leider Geert Wilders benadrukte vandaag dat hij geen wijzigingen meer zal toestaan aan de huidige plannen. Hij zinspeelde zelfs op een kabinetscrisis als de wetten niet snel worden ingevoerd. “We hebben al genoeg compromissen gesloten,” aldus Wilders.

NSC-leider Omtzigt reageerde daarop door te stellen dat hij geen boodschap heeft aan de dreigementen van Wilders. Dit onderstreept de spanningen binnen de coalitie, vooral tussen de PVV en NSC.

De politieke kwetsbaarheid van het asielbeleid blijft zichtbaar. Hoewel de betrokken ministers het eens zijn over de nieuwe wetteksten, is het nog niet zeker dat deze zonder verdere discussies door de Tweede Kamer komen. Politiek verslaggever Marleen de Rooy wijst erop dat Kamerleden met aanvullende vragen kunnen komen, wat de invoering verder kan vertragen.

“2,5 miljoen Nederlanders hebben op de PVV gestemd, vanwege asiel. Wij moeten daarop leveren. Als we dat om wat voor reden dan ook niet kunnen, dan moeten we terug naar de kiezer”, zegt Wilders. “Mijn geduld is wel op (…) anders geen zin meer om in het kabinet te zitten.” pic.twitter.com/Xs2QrTZpu3

— Pepijn van den Brink (@pepijnvdbrink) December 17, 2024

Wilders wil dit koste wat het kost voorkomen. Hij benadrukt dat de PVV al water bij de wijn heeft gedaan, bijvoorbeeld door minder bezuinigingen op onderwijs te accepteren na overleg met oppositiepartijen. Hij eist nu dat de coalitie snel en zonder wijzigingen doorgaat met de asielplannen.