Melktap in gevaar: boeren gestraft voor rauwe melkverkoop
Vanaf januari 2025 moeten boeren die rauwe melk verkopen, strenger testen op ziekteverwekkers. Dit staat in nieuwe regels van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Boerenorganisaties vrezen dat de bijkomende kosten ervoor zorgen dat rauwe melkverkoop verdwijnt. Het ministerie stelt dat de maatregelen nodig zijn vanwege gezondheidsrisico’s.
Boeren die rauwe melk rechtstreeks aan consumenten verkopen, moeten vanaf volgend jaar iedere maand testen op ziekteverwekkers. Deze testfrequentie geldt voor zes maanden en wordt daarna verlaagd naar eens per twee maanden, mits de melk voldoet aan de eisen. Een test kost tussen de 150 en 175 euro. Volgens schattingen verkopen ongeveer 200 boerderijen in Nederland rauwe melk, direct vanaf de boerderij, via melktaps of boerderijwinkels.
Momenteel zijn er geen vaste regels voor hoe vaak melk getest moet worden. Het ministerie stelt dat de nieuwe regels nodig zijn omdat rauwe melk gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. De extra kosten van de verplichte tests zorgen voor zorgen bij boeren. "De marge op rauwe melk is al klein en wordt hierdoor nog kleiner," zegt Agractie, een belangenorganisatie voor boeren, tegen de NOS. "De melktap is een belangrijk middel om consumenten met het boerenbedrijf te verbinden. Het verdwijnen daarvan is een gemis."
Daarnaast benadrukken boeren dat rauwe melk rechtstreeks van de boerderij uniek is. Klanten brengen hun eigen fles mee en kopen melk die niet via supermarkten wordt gedistribueerd. Dit directe contact tussen boer en consument draagt bij aan de verbinding met het platteland, stellen zij.
Het ministerie stelt dat te weinig consumenten rauwe melk verhitten, zoals wordt aangeraden. Hierdoor blijven ziekteverwekkers in de melk aanwezig, wat risico’s oplevert voor de volksgezondheid. Volgens het RIVM worden jaarlijks naar schatting 52.000 mensen ziek door zuivel, waarbij rauwe melk als belangrijke bron wordt genoemd. Wel nuanceert het RIVM deze cijfers: "Het precieze aandeel is onbekend omdat we niet weten hoeveel rauwe melk wordt geconsumeerd."
Jaarlijks zouden maximaal 2000 mensen ziek worden van de drie ziekteverwekkers waar de tests zich op richten. Toch ziet het RIVM voordelen in de nieuwe regels. Meer controles zouden het risico op voedselinfecties kunnen verlagen.