Zweden ziet explosieve groei van moskeeën: 4200 procent in 25 jaar tijd

In Zweden is het aantal moskeeën in 25 jaar tijd met bijna 4200 procent gestegen. Waar het land in 2000 slechts zo’n zeven moskeeën kende, zijn dat er nu ongeveer driehonderd. 'Als je met moskee een officiële islamitische gebedsruimte bedoelt, dan kan het aantal in de buurt van de 300 liggen', zegt Frederic Brusi van de Zweedse overheidsinstantie voor religieuze gemeenschappen.
Bij dit aantal gaat het om officiële moskeeën met een minaret of koepel. Niet meegerekend zijn de vele gebedsruimtes in winkels, garages of kelders. Volgens de Zweedse krant Samnytt zou het daadwerkelijke aantal plekken voor islamitische eredienst daardoor veel hoger liggen.
Buitenlandse financiering en gebrek aan controle
Veel moskeeën krijgen volgens Samnytt steun uit het buitenland. 'In meerdere gevallen is de bouw van Zweedse moskeeën deels of geheel gefinancierd met geld uit Saudi-Arabië, Iran, Qatar of Turkije. Alleen al voor Saudi-Arabië wordt gesproken over miljarden.'
Inmiddels ontbreekt het aan transparantie over wie precies achter de financiering zit. Samnytt noemt de moskee Masjid Aysha als voorbeeld. Die bestaat al twintig jaar, maar het is onduidelijk of deze officieel geregistreerd staat. Zweden kent namelijk geen publiek toegankelijke lijst van erkende moskeeën.
Grootste moskee van Scandinavië
De bouw van nieuwe moskeeën gaat intussen onverminderd door. In Helsingborg wordt gewerkt aan wat wordt genoemd ‘de grootste moskee van Scandinavië’. Volgens de initiatiefnemers is er al 68 miljoen kroon (ongeveer 6,3 miljoen euro) opgehaald. Een deel van dat geld komt via TikTok en Instagram, maar ook via buitenlandse donaties. In een videofragment wordt ‘Allahu Akbar’ geroepen nadat 10 miljoen kroon is bereikt.
In Skärholmen, een wijk in Stockholm, verrijst ondertussen wat de grootste moskee van Noord-Europa moet worden. Volgens Samnytt is hier onder meer belastinggeld mee gemoeid. De bouw is uitbesteed aan het Turkse bedrijf EMUG, dat banden heeft met Milli Görüs – een islamitische organisatie die eerder is bekritiseerd wegens antidemocratische ideeën.
Politieke verdeeldheid groeit
Karin Wanngård, burgemeester van Stockholm, verdedigt de groei: 'We hebben godsdienstvrijheid in dit land. We hebben talloze kerken en niet bijna zoveel moskeeën, dus natuurlijk moeten we meer moskeeën bouwen zolang dat nodig is zodat mensen hun religie kunnen uitoefenen.'
Anderen zien dat anders. In 2023 zei oppositieleider Jimmie Åkesson: 'Het is geen recht om naar ons land te komen en monumenten te bouwen voor een buitenlandse en imperialistische ideologie.' Volgens hem moet Zweden 'op termijn moskeeën in beslag nemen en afbreken' als daar 'antidemocratische, anti-Zweedse of haatzaaiende propaganda' verspreid wordt.
Een veranderend land
De islam wint steeds meer terrein in het dagelijks leven. In Malmö zijn etnisch Zweedse kinderen al een minderheid in het onderwijs. Volgens de Pakistaans-Amerikaanse theoloog Yasir Qadhi zal de stad binnen één generatie een meerderheid islamitisch zijn.'Door de straten van Malmö lopen is als lopen door Bagdad of Damascus.'