'Baantjescaroussel'? Kritiek op overstap Christianne van der Wal naar BOVAG

De benoeming van voormalig VVD-minister Christianne van der Wal tot voorzitter van BOVAG heeft een storm aan kritiek losgemaakt. Wat door BOVAG zelf als een unanieme en feestelijke keuze werd gepresenteerd, wordt door buitenstaanders scherp gezien als het zoveelste voorbeeld van de Nederlandse ‘baantjescarrousel’. Vooral de vraag waarom oud-politici zo vaak in topfuncties belanden, roept discussie op over de verstrengeling van politiek en invloedrijke sectoren.
Dinsdag benoemde de ledenraad van BOVAG Christianne van der Wal unaniem tot algemeen voorzitter. Ze volgt Han ten Broeke op, die naar Brussel vertrok. Van der Wal gaat op 1 september aan de slag.
Van der Wal heeft een lange loopbaan in de politiek en het bestuur. Ze was minister voor Natuur en Stikstof in kabinet Rutte IV, Kamerlid namens de VVD, gedeputeerde in Gelderland en wethouder in Harderwijk. Ook was ze partijvoorzitter van de VVD. BOVAG prijst haar als “een verbinder, met veel oog voor ondernemerschap” en ziet in haar een “charismatisch en effectief boegbeeld”.
Zelf reageerde Van der Wal enthousiast: “BOVAG is een sterke club, een mooie club en ook een club van aanpakken. Pragmatisch en hands-on. Dat spreekt me aan.”
Kritiek op het ‘partijenstelsel’
Toch is niet iedereen onder de indruk. Op sociale media en in ondernemerskringen klinkt harde kritiek. Publicist en commentator Yernaz Ramautarsing zei: “En dit is waarom partijen in Nederland almachtig zijn. Omdat ze deze beloningen kunnen uitdelen aan Kamerleden. We worden geregeerd door mensen die de Tweede Kamer gebruiken als een opstapje.”
Ondernemer Erwin Versteeg was even scherp: “Dit is wat bedoeld wordt met de partij-‘baantjescarrousel’. De ene VVD’er voor de andere VVD’er. De een van klimaat (stikstof), de andere naar klimaat (EU-ondersteuning Hoekstra).”
Veel critici wijzen erop dat politici vaak na hun actieve carrière in het bedrijfsleven of bij lobbyorganisaties terechtkomen, waarmee de afstand tussen politiek en maatschappij volgens hen steeds kleiner wordt. Zij zien hierin een patroon waarbij functies circuleren binnen een kleine politieke en bestuurlijke elite.
Breder debat over politieke cultuur
De discussie raakt een gevoelige snaar in Nederland. Al jaren bestaat er onvrede over hoe politici na hun vertrek vaak goedbetaalde banen krijgen in sectoren waar zij eerder beleid over maakten. Bij de VVD gaat het bijvoorbeeld om figuren als Edith Schippers (nu DSM), Annemarie Jorritsma (diverse commissariaten) en Halbe Zijlstra (advieswerk).
Volgens bestuurskundige experts speelt hier niet alleen vriendjespolitiek, maar ook een tekort aan regels en afspraken over de zogenoemde ‘afkoelperiode’ tussen politiek en bedrijfsleven.