Waar het oude CO₂-handelssysteem (ETS) vooral gericht was op grote bedrijven, pakt ETS2 het anders aan. Huishoudens worden onderdeel van het systeem. Gas voor de verwarming en benzine aan de pomp vallen straks onder Europese uitstootrechten. Je leverancier moet die rechten opkopen via een veiling, en rekent de kosten vervolgens door aan jou.

De prijs van CO₂ is nu ongeveer 67 euro per ton, maar kan oplopen tot 100 euro of meer. Die schommelingen komen bovenop de toch al onzekere energieprijzen. Met andere woorden: jouw gasrekening wordt voortaan mede bepaald door een Brusselse veiling.

Wat gaat dat kosten?
De gevolgen voor je portemonnee zijn fors. In een berekening van Business Insider worden drie scenario’s geschetst:

• Een gemiddeld gezin met één auto betaalt straks zo’n 260 euro extra per jaar bij een CO₂-prijs van 60 euro per ton.
• Heb je een vrijstaand huis, twee auto’s en rijd je meer dan 10.000 km per jaar? Dan kun je tot 2.500 euro per jaar extra kwijt zijn.
• Zelfs wie zuinig leeft en weinig rijdt, is al snel honderden euro’s per jaar extra kwijt.

Bij een tussenwoning gaat het bij 60 euro per ton CO₂ al om 146 euro extra stookkosten per jaar. Als de CO₂-prijs stijgt naar 200 euro per ton, kan dat oplopen tot 792 euro. Rijd je veel? Dan komen daar nog honderden euro’s aan brandstofbelasting bij.

Belastingen op belastingen
Volgens Business Insider wordt de CO₂-belasting opgeteld bij andere al bestaande lasten. In Nederland betaal je nu al meer belasting op gas dan voor het gas zelf. In december 2024 was Nederland zelfs het op twee na duurste gasland van Europa, mede door belastingen en netwerkkosten.

En de trend is duidelijk: tussen 2020 en 2024 stegen de energiebelastingen op gas met maar liefst 75 procent, en op stroom met 15 procent.

Europese renovatieplicht: wie gaat dat betalen?
 Daar houdt het niet op. De EU heeft ook bepaald dat alle woningen met energielabel E, F of G uiterlijk in 2030 moeten zijn gerenoveerd. Anders mogen ze niet meer verhuurd worden. Volgens het plan van voormalig minister Hugo de Jonge – gebaseerd op Brusselse richtlijnen – moeten 580.000 woningen op de schop.

Die renovaties zijn duur: ING schat de kosten op 15.000 tot 100.000 euro per woning. Totaalprijs? Tussen de 8,7 en 58 miljard euro vóór 2030. Die rekening komt terecht bij woningcorporaties, particuliere verhuurders én uiteindelijk huurders, via hogere huren.

Voor koopwoningen met een slecht label is het nog ingewikkelder. Veel mensen met een laag inkomen wonen juist in dit soort huizen. Zij hebben het geld niet voor een energierenovatie, maar krijgen er wel mee te maken.

Duurder vervoer voor iedereen
 De CO₂-heffing geldt ook voor transport. Voor eigen rijders gaan brandstofprijzen omhoog. Maar ook de transportsector voelt het. Volgens een rapport over de Nederlandse zeevaart kost de EU-wetgeving die vanaf 2025 ingaat de sector jaarlijks bijna 500 miljoen euro extra. Die kosten komen uiteindelijk terecht bij de consument – in de vorm van duurdere producten en hogere inflatie.

Ondernemers betalen ook mee
 Daarnaast worden ondernemers geraakt door nieuwe EU-maatregelen. Zo worden bedrijfswagens vanaf 2025 fors duurder, met een gemiddelde meerprijs van 13.000 euro per voertuig, mede door bpm-belasting. Vooral ondernemers in de steden met zero-emissiezones worden hierdoor hard geraakt.

Ook de loontransparantierichtlijn, die vanaf 2026 ingaat, leidt tot extra kosten voor bedrijven, voorspelt Indepen. En dan zijn er nog de Europese plannen om honderden miljarden te lenen voor subsidies aan grote bedrijven en militaire projecten. Die schulden worden gegarandeerd door Europese belastingbetalers.

Wie betaalt de prijs?
De lasten worden niet gelijk verdeeld. Juist mensen met een lager inkomen worden onevenredig zwaar geraakt. Zij wonen immers vaker in huizen met een slecht energielabel, zij hebben minder geld voor een elektrische auto of zonnepanelen en bovendien betalen zij relatief meer voor stijgende energieprijzen en hogere huren.

Volgens Business Insider is het beeld helder: de EU schuift steeds meer kosten richting burgers, zonder dat zij hier directe invloed op hebben. De macht van Brussel groeit, terwijl het besteedbaar inkomen krimpt.