‘ProtectEU’ of controlestaat? Critici waarschuwen voor Europese bemoeizucht

Brussel ligt onder vuur van privacyexperts en burgerrechtenorganisaties. Meer dan tachtig organisaties en experts hebben in een open brief hun zorgen uitgesproken over het nieuwe ‘ProtectEU’-plan van de Europese Commissie. Volgens de critici is het plan niets minder dan het omstreden “chatcontrole”-voorstel in een nieuw jasje.
Vorige maand presenteerde de Europese Commissie de interne veiligheidsstrategie ProtectEU. Een belangrijk onderdeel daarvan is de zogeheten “roadmap voor rechtmatige en effectieve toegang tot data voor opsporingsdiensten.” Volgens de Finse Eurocommissaris Henna Virkkunen moeten opsporingsdiensten weer “terrein winnen” op criminelen. Maar volgens de experts gaat dat ten koste van fundamentele rechten.
De brief waarschuwt dat toegang tot versleutelde berichten – zoals WhatsApp- of Signal-chats – grote risico’s met zich meebrengt. Het is volgens de ondertekenaars technisch onmogelijk om opsporingsdiensten toegang te geven tot end-to-end versleutelde communicatie zonder kwetsbaarheden te creëren. Kwaadwillenden en zelfs dictatoriale regimes zouden daar eenvoudig misbruik van kunnen maken. De organisaties roepen de Europese Commissie op om niet nóg meer geld te stoppen in plannen die de digitale veiligheid ondermijnen. In plaats daarvan pleiten ze voor samenwerking aan langetermijnoplossingen die zowel de veiligheid als de grondrechten beschermen. Ook willen de ondertekenaars dat privacyorganisaties betrokken worden bij het maken van de roadmap.
Onder de ondertekenaars bevinden zich bekende namen als Big Brother Watch, Bits of Freedom, Chaos Computer Club, de Electronic Frontier Foundation en Privacy International.