De KDW ligt al jaren onder vuur. Het is de grens waarboven natuur schade oploopt door stikstofneerslag. Boeren moeten nu nog voldoen aan die grens om bijvoorbeeld een vergunning te krijgen. Maar die waarde verandert voortdurend, afhankelijk van de staat van de natuur. Verslechtert een gebied, dan wordt de norm strenger.

Wiersma noemt dat onwerkbaar: “Op dit moment hebben we te maken met bewegende doelen, en daar kan je heel moeilijk beleid op maken. Wat je uitstoot, dáár heb je grip op.”

Critici van de KDW spraken de afgelopen jaren geregeld van een ‘onhaalbaar en onmeetbaar’ systeem. Voor veel agrariërs leidde het tot onzekerheid, stilgelegde vergunningen en frustratie over grillige wetgeving. Met het schrappen van de KDW hoopt Wiersma rust te brengen.

Nieuw beleid: emissie in plaats van depositie
Het alternatief is simpel: kijken naar de stikstof die een boer daadwerkelijk uitstoot. Dat heet emissiebeleid. Die uitstoot is concreet meetbaar op het erf zelf, en boeren kunnen er direct invloed op uitoefenen.

Volgens Wiersma zorgt dit voor eerlijker en stabieler beleid: “Als ondernemer heb je regie op wat je uitstoot, niet op wat er neerslaat.” Ze is dan ook “heel blij” met het wetsvoorstel dat ze nu heeft gepresenteerd.

Brussel kijkt mee
Toch is er nog één belangrijke hobbel: de Europese Commissie. Die houdt toezicht op de kwaliteit van beschermde natuurgebieden. Nederland mag dan wel de meetmethode aanpassen, maar het mag niet leiden tot achteruitgang van de natuur.

Wiersma is daar niet bang voor. Ze stelt dat er uitvoerig juridisch is gekeken naar de mogelijkheden. “We hebben er goed naar gekeken met onze juristen en onze landsadvocaat. Ik denk dat we een goed plan hebben om ervoor te zorgen dat er langjarig stabiel beleid komt.” 

Langgekoesterde wens
Voor veel boerenorganisaties is het schrappen van de KDW een langgekoesterde wens. Onder het vorige kabinet liep de frustratie hoog op, met protesten en blokkades tot gevolg. Met de komst van BBB in het kabinet zijn veel van deze zorgen nu onderwerp van beleid geworden.

Of de Europese Commissie het voorstel van Wiersma volledig goedkeurt, is nog niet zeker. Maar het signaal is duidelijk: Nederland stapt af van een model waarin boeren verantwoordelijk worden gehouden voor onvoorspelbare gevolgen, en kiest voor een systeem dat boeren meer controle geeft.