Genetisch experiment met kippen roept vragen op: houdt overheid informatie achter?

Sinds maart vaccineert het ministerie van Landbouw kippen tegen vogelgriep met een genetisch gemodificeerd vaccin. Het project is bedoeld als pilot, maar de communicatie erover is minimaal. Veel vragen blijven onbeantwoord, terwijl producten van de behandelde dieren al in supermarkten liggen.
De vaccinatie begon dit voorjaar op een niet nader genoemd pluimveebedrijf. Volgens het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) is het vaccin “veilig voor mens, dier en milieu”. Toch blijkt uit meerdere Woo-verzoeken dat er geen documenten worden vrijgegeven die deze claim onderbouwen, onthult De Andere Krant. Ook wordt niet bekendgemaakt welk bedrijf betrokken is.
Een bezorgde burger vroeg onder meer of er residuen van het vaccin in vlees of eieren terechtkomen en of er studies zijn gedaan naar de effecten op mensen. Het ministerie antwoordde dat er “geen correspondentie” is met externe partijen over het vaccinatieprogramma. Een ander verzoek van Sylvie Lazet leverde dezelfde reactie op.
Ministerie ontkent experiment, maar toont geen bewijs
Volgens het ministerie is er “geen sprake van experimentele toepassing”, meldt De Andere Krant. De pilot wordt gepresenteerd als een reguliere introductie van een goedgekeurd vaccin. Toch is het vaccin genetisch gemodificeerd en zijn er geen openbare gegevens over langetermijneffecten bij consumptie.
Opvallend is dat in de communicatie van het ministerie op sociale media aanvankelijk werd gesproken van een mRNA-vaccin. Later bleek het te gaan om een vectorvaccin. Deze verwarring voedt de scepsis onder burgers.
Producten in de winkel, maar consument blijft onwetend
Vanaf eind juli liggen eieren van de gevaccineerde kippen mogelijk in Nederlandse winkels. Welke winkels dat zijn, wordt niet gezegd. Volgens de overheid is dat “niet nodig” en worden producten niet apart gelabeld, aldus De Andere Krant. Elk ei is wel te herleiden tot het legbedrijf, maar het bedrijf in deze pilot blijft geheim.
Albert Heijn laat weten geen eieren uit de pilot te verkopen, omdat het ook in België actief is en de eieren alleen binnen Nederland verkocht mogen worden. Dat was namelijk een eis van enkele handelspartners buiten de EU. Zij wilden geen producten uit een testprogramma op hun markt.
Juridische en ethische bezwaren
Critici wijzen erop dat het gebruik van genetisch gemodificeerde vaccins in voedselketens zonder duidelijke labeling en zonder toestemming van de consument, in strijd is met internationale verdragen zoals het Verdrag van Helsinki en het Oviedo-verdrag. Die stellen dat medische experimenten alleen mogen plaatsvinden met vrijwillige en geïnformeerde toestemming.
Hoewel het ministerie benadrukt dat het vaccin is goedgekeurd door de Europese Commissie, is er weinig tot geen informatie beschikbaar over hoe dat besluit tot stand kwam. Er zijn geen studies openbaar gemaakt waarin de veiligheid voor mensen bij consumptie is aangetoond.