Brussel zet België onder druk om Oekraïne-lening met bevroren Russisch geld
De Europese Unie voert de druk op België op vanwege een geplande lening van 210 miljard euro aan Oekraïne. Premier Bart De Wever weigert het voorstel in de huidige vorm te steunen. Volgens meerdere diplomatieke bronnen, aangehaald door Politico, dreigt Brussel België politiek te isoleren als het bij zijn verzet blijft. Daarbij wordt openlijk verwezen naar de manier waarop Hongarije de afgelopen jaren buitenspel is gezet.
De lening moet deels worden gefinancierd met opbrengsten uit bevroren Russische tegoeden. Juist daar wringt het voor België. Het merendeel van die tegoeden staat geparkeerd bij Euroclear in Brussel. Daarmee ligt het juridische en financiële risico volgens De Wever onevenredig zwaar bij de Belgische staat.
Juridische risico’s centraal
België stelt zich niet principieel tegen steun aan Oekraïne op, maar plaatst vraagtekens bij de gekozen constructie. Als Rusland erin slaagt sancties juridisch aan te vechten of schadeclaims indient, kunnen de gevolgen direct bij België terechtkomen. Het federale kabinet vraagt daarom om duidelijke garanties.
Het gaat volgens De Wever om drie punten. Een extra financiële buffer. Spreiding van risico’s over meerdere lidstaten. En harde juridische waarborgen om te voorkomen dat Euroclear of de Belgische belastingbetaler moet opdraaien voor mogelijke claims.
De premier noemde het voorstel van de Europese Commissie eerder “fundamenteel verkeerd”. Daarmee doelt hij niet alleen op de politieke kant, maar vooral op de juridische onderbouwing van het plan.
Brussel verhoogt de inzet
Op de Europese top van 18 december staat het dossier hoog op de agenda. Diplomaten zeggen dat de Commissie de Belgische bezwaren “regel voor regel” doorneemt. Tegelijkertijd klinkt achter de schermen stevige taal. België zou zich gedragen als “de nieuwe Orbán” als het blijft dwarsliggen.
Dat heeft volgens ingewijden concrete gevolgen. Minder invloed in de Raad. Moeilijkere toegang tot fondsen. En politieke isolatie bij toekomstige besluiten, zoals sanctiepakketten. Voor een land dat traditioneel tot de meest pro-Europese lidstaten behoort, zou dat een scherpe breuk betekenen.
Parallellen met Hongarije
De vergelijking met Hongarije is niet nieuw. Boedapest ligt al jaren onder vuur vanwege blokkades van EU-besluiten. De reactie van Brussel was hard. Miljarden euro’s aan fondsen werden bevroren. Veto’s werden omzeild via alternatieve constructies. En Hongaarse invloed in Brussel nam zichtbaar af.
Dat die aanpak nu ook richting België wordt genoemd, maakt de situatie opvallend. België gold lange tijd als loyale volger van de Europese lijn. Juist daarom zien diplomaten de huidige escalatie als een test voor de interne verhoudingen binnen de Unie.
Alternatief voorstel van België
De Wever wijst erop dat er andere opties zijn. België stelt voor om 45 miljard euro vrij te maken binnen de bestaande EU-begroting. Daarmee kan Oekraïne worden ondersteund zonder het juridisch risico van het aanboren van Russische tegoeden.
De Commissie houdt echter vast aan de huidige route. Die biedt volgens Brussel snelheid en schaal. Critici wijzen erop dat deze aanpak ook meer macht centraliseert en nationale parlementen buitenspel zet.
Dreiging van juridische stappen
België sluit juridische stappen niet uit. De Wever heeft aangegeven dat hij naar het Europees Hof van Justitie wil stappen als de Commissie doorgaat zonder solide rechtsgrond. Daarmee zou het conflict verder juridiseren.
Volgens Belgische regeringsbronnen gaat het niet om onwil, maar om verantwoordelijkheid. “Wij dragen het grootste risico, dus vragen we ook de meeste zekerheid,” klinkt het.
