Nieuwe documentaire legt wanpraktijken Jeugdzorg en netwerkcorruptie bloot

Nieuws9 september 2022 4 minuten Marit Nubé
Jeugdzorg

Jaarlijks worden er 19.000 kinderen in Nederland uit huis geplaatst. De overheid faalt 'op catastrofale wijze' om de juiste zorg voor hen te bieden, concludeerde deze week nog een rapport. In de nieuwe documentaire Taken, Kinderen van de staat van DOCSFAIR en Indepen vertellen slachtoffers hun verhalen van geweld, misbruik en andere trauma's binnen Jeugdzorg. Een beerput van stelselmatig falend overheidsbeleid en corruptie wordt opengetrokken.

De documentaire begint met de schokkende zelfmoord van de vijftienjarige Kiki. In haar afscheidsbrief schrijft ze: 'Geen instelling mag nog geld aan mij verdienen. Om dit allemaal heb ik deze keuze gemaakt.'

Het meisje is een slachtoffer van de grote misstanden binnen Jeugdzorg. Een rapport uit 2019 noemde de kwaliteit van de landelijke Jeugdbescherming 'gevaarlijk laag'. Geweld, misbruik, verzwijging - het is aan de orde van de dag. In de nieuwe documentaire Taken, Kinderen van de staat gaat presentatrice Kim Feenstra op onderzoek uit. Ook BVNL-fractievoorzitter Wybren van Haga komt erin voor. Feenstra heeft als vertrekpunt: "Nederland is een prachtig land om in op te groeien als kind, als je onbezorgd kunt opgroeien. Maar er gebeurt hier zoveel achter gesloten deuren en er wordt hier zoveel onder het tapijt geschoven... dat moet maar eens een keertje opgelost worden." 

Vele sprekers komen aan het woord. Experts, betrokken - maar vooral ook slachtoffers. Verhalen over uitzichtloze situaties, chantage, intimidatie, een nijpende bureaucratie. Aangiftes worden gemakkelijk van tafel geveegd, en zorginstellingen willen zoveel mogelijk geld verdienen. "Het is gewoon een ontvoering van de staat," zegt een moeder die na tonnen advocaatkosten alsnog haar kinderen is kwijtgeraakt.

Zorg als verdienmodel
Een aandachtspunt is de marktwerking in de jeugdzorg. Aan het begin van de documentaire vraagt Feenstra zich af: "Wordt er in heel veel gevallen misbruik gemaakt om over de rug van kinderen geld te verdienen?" 

Deze vraag lijkt onwaarschijnlijk in een land als Nederland. Maar in de loop van de documentaire wordt het beeld schimmiger. Zo zijn er sinds 2015 talloze zorginstellingen uit de grond geschoten voor een lichte vorm hulp. Rechter Paul Vlaardingerbroek zegt hierover: "Het zijn allemaal commerciële instellingen. Sommigen zeggen ook wel: het zijn de cowboys in de jeugdhulp. Dus degenen die denken: met weinig middelen kan ik geld verdienen. En die richten een stichting op, of een onderneming, en die zeggen: wij leveren deze vorm van hulp, maar dat is vaak heel beperkt. [...] En ik denk dat door dit versnipperde aanbod [...] de jeugd niet de hulp krijgt die het nodig heeft."

Een woordvoerder van staatssecretaris Maarten van Ooijen (ChristenUnie) geeft toe dat de huidige marktwerking bij zorginstellingen "niet ten goede komt aan de zorg voor de meest kwetsbare kinderen". Wel wil Van Ooijen dit gaan aanpakken, volgens de woordvoerder.

Tonnen advocaatkosten
"Ik klop aan voor hulp, en het hele systeem keert zich tegen mij," zegt Ata Kirat. Op advies van een advocaat schakelde hij in 2017 Jeugdzorg in om een onderzoek te starten naar de nieuwe partner van zijn ex-vrouw. Hij vreesde namelijk voor de veiligheid van zijn kinderen, en vroeg daarom om een beschermingsonderzoek bij de Raad van Kinderbescherming.

Maar al snel veranderde de situatie in een nachtmerrie. Kirat vertelt: "Ze hebben echt geprobeerd me emotioneel te breken. Maar niet alleen emotioneel, ze proberen je ook financieel kapot te maken. [...] Ik heb bijna tonnen advocaatkosten gemaakt. In dit land, dat zich een rechtsstaat noemt, heb ik gewoon geprobeerd om mijn kinderen te beschermen. En de grootste tegenwerking heb ik gewoon ervaren van wat zich noemt een 'jeugdbeschermingsinstantie'. Dat is bezopen."

Kirat zou zijn kinderen kwijt raken als hij niet zou meewerken. Dit is uiteindelijk ook gebeurd, zelfs hoewel Kirat een vaste baan en een breed netwerk heeft, geen verslaving of schulden, en uit een hechte familie komt. Hij vertelt hoe de uithuisplaatsing is gebeurd: "Ik zit te vergaderen thuis met mijn collega's [...]. Ik word gebeld door een privé-nummer: 'We hebben uw kinderen van school opgehaald.' Ja, dan ga je door de grond."

Ook een andere ouder in de documentaire zegt dat zij tonnen is kwijt geraakt aan advocatenkosten. "Al mijn geld ging maar naar de advocaten om mijn kinderen in bescherming te nemen," zegt zij. De uithuisplaatsing van haar kinderen noemt zij "een ontvoering van de staat".

Politieke verandering
Slachtoffers vertellen hun verhaal, omdat ze willen dat de waarheid eindelijk naar buiten komt. Dit kan niet langer; er moeten grote politieke veranderingen komen. BVNL-fractievoorzitter Wybren van Haga is het hiermee eens. Zijn partij wil een totale sanering van de gehele jeugdzorgketen. De beerput moet worden gedempt; een nieuwe start moet komen.

Maar of de totale sanering er gaat komen, is nog onzeker. Van Haga ziet dat de Toeslagenaffaire niets heeft veranderd: "Het gaat gewoon door. Dezelfde mensen zitten weer op ministersposten, Mark Rutte is nog steeds premier. Maar het is onder verantwoordelijkheid van deze mensen gebeurd." Grote politieke verandering blijft voorlopig een lastige kwestie. Maar in elk geval komen de misstanden dankzij de documentaire nu onder de aandacht. 

Meerartikelen

Timmer
Nieuws

BIJ1-voorzitter citeert massamoordenaar Lenin in haar afscheidsbrief

Rebekka Timmer, de huidige partijvoorzitter van BIJ1, heeft voor de nodige consternatie gezorgd. Enerzijds door haar vertrek aan te kondigen, anderzijds door in haar afscheidsbrief instemmend Lenin te citeren. Het is niet voor het eerst dat BIJ1 open

Timmermans
Nieuws

Timmermans op matje geroepen door factcheckers: deed onjuiste beweringen bij NPO-programma

GroenLinks/PvdA-leider Frans Timmermans was te gast bij Op1 waar hij zijn zorgen uitte over Nederland. Volgens Timmermans heeft 13 jaar Rutte ervoor gezorgd dat de overheid compleet is uitgehold. Echter klopt deze uitspraak niet, de overheid is qua m

Wilders
Achtergronden

Het electorale landschap zag vele verschuivingen in de afgelopen twee jaar: voorbode voor verkiezingen?

Het waren twee onstuimige jaren in Nederland en dat is goed te zien in lange trendanalyse van de peilingen. Opiniepeiler Maurice de Hond heeft de politieke en electorale verschuivingen van afgelopen twee jaar op een rijtje gezet. Wat opvalt? Dat er b

Verdonk
Video

Komt er in november een échte omslag in de Nederlandse politiek?

Hoe gaat het politieke landschap er uit zien na de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november? Dat is de grote vraag bij veel Nederlanders op dit moment. In een exclusief video-interview vertelt Rita Verdonk aan NieuwRechts dat zij hoopt dat mensen stem

Veenpluis
Nieuws

Stikstof-gevoelig plantje duikt op naast veehouderij in Woerden

Boer Koos van der Laan kijkt verbaasd op, als hij het plantje veenpluis aantreft naast zijn erf. Normaal gesproken groeit dit plantje alleen in stikstof-arme moerasgebieden, maar ditmaal ook naast Koos' veehouderij. 'Is dit hét teken dat landbouw en

Jan Roos
Achtergronden

Jan Roos fileert 'klimaatstress' onder jongeren: "Media maakt hen gek"

Uit een Ipsos-onderzoek blijkt dat veel jongeren klimaatstress ervaren. Opiniemaker Jan Roos vindt dit een zorgwekkende ontwikkeling. "Dit is het resultaat van wat de media dagelijks voorschotelt", vertelt hij bij Roddelpraat. Volgens het Ipsos-onder

Ongecensureerd Nieuws
Nieuws

Worden A12-blokkeerders betaald? "Ik heb geen zin in dit interview"

Al bijna een maand lang blokkeert Extinction Rebellion dagelijks de A12 in Den Haag. Verslaggever Tom Kroes, van Ongecensureerd Nieuws, besluit er een kijkje te nemen. Maar tot zijn verrassing hebben weinig activisten zin in een interview. Op de A12

Polen
Nieuws

Immigranten bestormen Poolse grens: 'Stoottroepen van het multiculturalisme'

Afgelopen weekend zijn er schokkende beelden opgedoken uit Polen. Hordes migranten bestormen daar de grens. De Poolse grensbewaking is met man en macht bezig om de agressieve asielstroom tegen te houden. Vorige week lag ook al de Hongaarse grens onde

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Pieper Omtzigt
Nieuws

Omtzigts partijvoorzitter stapt op na porno-rel

Hein Pieper, de voorzitter van Omtzigts partij NSC, is dit weekend opgestapt. Er smeulde al lange tijd een porno-affaire, en nu heeft hij besloten de eer aan zichzelf te houden. Vorige maand vertrok ook al Omtzigts woordvoerder na amper drie uur. Ein

Asiel
Nieuws

Dit is hoeveel euro één Van der Valk-hotel krijgt voor drie jaar lange opvang asielzoekers: bijna 30 miljoen

Afgelopen dagen is er veel consternatie ontstaan naar aanleiding van het nieuws dat de Van der Valk-familie miljoenen euro's verdient aan de opvang van asielzoekers. Voor het opvangen van duizenden asielzoekers in diverse Van der Valk-hotels wordt he

50Plus
Nieuws

Congres 50Plus helemaal ontspoord: politie verwijdert kandidaat-lijsttrekker uit zaal na verzoek partijvoorzitter

Zaterdag had 50Plus een groot partijcongres georganiseerd in de aanloop naar de aankomende Tweede Kamerverkiezingen. Het congres liep echter anders dan men had gehoopt. De partij kampt al langer met heftige interne ruzies, maar gisteren liep het even

Politiek
Video

Hoe een falende minister De Jonge continu wordt beloond

Hugo de Jonge maakte als coronaminister enkele pijnlijke missers, toch werd hij na dit ministerschap beloond met een nieuwe ministerpost. Hoe kan dat? In een exclusief video-interview met NieuwRechts kraakt BVNL-voorman Wybren van Haga enkele kritisc

Slowakije verkiezingen
Nieuws

Hebben Polen en Hongarije een nieuwe bondgenoot in EU? EU-kritische partij wint verkiezingen Slowakije

De nationalistische sociaaldemocratische partij Smer, onder leiding van voormalig premier Robert Fico, wint de verkiezingen in Slowakije. Smer is de grootste geworden met 42 zetels. De sociaal-liberale partij Progressief Slowakije is tweede geworden,

Lars Doorten
Opinie

Jij moet het doen, een ander niet

Als ik mij ergens aan erger de laatste tijd, is het wel dat een bepaalde groep mensen constant met hun vingertje naar anderen wijzen. Het is nooit hun eigen schuld, maar altijd die van een ander. Maar goed, het is natuurlijk ook makkelijker om andere

Tino Chrupalla
Nieuws

Bankaccount AfD-politicus is opgeschort: 'Door mijn rechtse opvattingen'

Tino Chrupalla, één van de leiders van de rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD), stelt dat zijn bankaccount is gesloten vanwege zijn politieke overtuigingen. Hij had een account bij Postbank, een onderdeel van de zeer grote Deutsche Bank.

Toine Manders
Nieuws

BVNL-kandidaat noemt belasting diefstal: "Ik krijg een beetje een DDR-gevoel"

BVNL Tweede Kamerkandidaat Toine Manders noemt belasting een vorm van diefstal. SP-Kamerlid Renske Leijten vraagt of hij gebruik maakt van een sociale huurwoning. Manders vindt de suggestie dat hij dankbaar zou moeten zijn voor zo'n woning, nadat de

A12
Nieuws

Video| Nederlandse automobilist gaat tekeer tegen klimaatactivisten die A12 blokkeren: "Wat doe jij dan!"

Een automobilist is vrijdag in conflict gekomen met klimaatactivisten op de A12. Al wekenlang wordt de A12 dagelijks geblokkeerd door klimaatactivisten. Vrijdag wilde een automobilist langs de demonstratie rijden maar een klimaatactivist provoceerde

Zweden
Nieuws

Zweden gaat migratiebeleid versneld aanscherpen rondom gezinshereniging

Al dit najaar zal de Zweedse regering een aanscherping van het migratiebeleid doorvoeren. Het gaat onder meer om een inperking van de gezinshereniging en de mogelijkheid om een verblijfsvergunning op humanitaire gronden te verkrijgen. Niet voor niets

Braverman
Achtergronden

Britse minister doorprikt liegende asielzoekers: 'Ze doen alsof ze homo zijn'

De Britse minister van Binnenlandse Zaken, Suella Braverman, maakt zich grote zorgen om fraude bij asielaanvragen. Volgens haar gebeurt het regelmatig dat asielzoekers onterecht een verblijfsstatus verkrijgen door te liegen over hun reden van asiel.

Van der Valk
Nieuws

Ruzie binnen Van der Valk-familie over miljoenenopbrengst asielopvang

Asielzoekers worden in Nederland massaal opgevangen in door de overheid betaalde hotels. Grote hotelketens zoals Van der Valk varen daar uiteraard wel bij en verdienen miljoenen Nu komt echter naar buiten dat er binnen de familie van Van der Valk gro