Begin november stemde de VVD-fractie in met det de asieldwangwet van de staatssecretaris van Asiel en Migratie, Eric van der Burg (VVD). Dit was niet onomstreden, omdat dankzij deze wet het kabinet gemeenten kan dwingen om permanent asielzoekers op te vangen. Daarom was er aanvankelijk grote verdeeldheid over de wet binnen de VVD. Maar uiteindelijk stemde de VVD na overleg met premier Rutte toch in. Rechtse partijen waren woedend: 'Een stem op VVD is stem op links.'
De VVD-fractie had wel één voorwaarde: dat de asielinstroom omlaag zou gaan. Nu lijkt premier Rutte zich aan dit woord te willen houden. Donderdag zei hij dat het inperken van de asielinstroom de 'hoogste prioriteit' heeft.
Hij zegt tegen Elsevier: 'Wij hebben ons in slaap laten sussen door de lage asielinstroom tijdens de coronajaren. [...] De asielinstroom is nu heel hoog en moet omlaag. Het kabinet onderzoekt de mogelijkheden, in samenhang met andere vormen van migratie.'
Voorlopig nog geen oplossing
Maar voorlopig is het onduidelijk hoe Rutte deze belofte zal inlossen. Er is weliswaar een EU-top in februari 2023, maar dan zal er volgens Rutte niet worden onderhandeld over de inperking van de asielinstroom. "Het gaat langer duren, en ik ga er nu geen timing voor noemen. Ik heb steeds gezegd: 'Dat moet onder controle', en daar werken we stap voor stap aan."
Wat wordt er dan wel op de aanstaande EU-top besproken? Rutte heeft een duidelijk doel voor ogen: "Dat we op alle vlakken waar Europa wat aan kan doen, voortgang boeken. En dat heeft te maken met: hoe zorg je ervoor dat niet-legale migratie terug kan keren naar Afrika? [...] Het tweede onderwerp is natuurlijk de westelijke Balkan: hoe zorgen we ervoor dat we die route zoveel mogelijk kunnen laten sluiten?"
Rutte vervolgt: "Het laatste is het Dublin-verdrag. Het kan niet zo zijn dat iemand die zich in Nederland of Duitsland meldt, want hij heeft zich altijd eerst gemeld in een ander land, of had zich daar moeten melden." Recent werd nog een jonge moeder vermoord door een Nigeriaanse asielzoeker, onder meer omdat het Dublin-verdrag in zijn geval niet correct was nageleefd.
Kritische reacties
Op Ruttes uitspraken zijn er al kritische reacties gekomen. Zo wijst iemand op het feit dat D66-fractievoorzitter Jan Paternotte eerder dinsdagavond bij Nieuwsuur juist een pleidooi hield voor Europese arbeidsmigratie, om zo de Nederlandse personeelstekorten op te vullen.
Radiopresentator Jack van Gelder reageert op Ruttes boodschap: 'Het in de maling nemen gaat onverstoord door.'