Op verzoek van het kabinet hebben ambtenaren een uitgebreid advies geschreven aan ministeries om de klimaatdoelen dichterbij te brengen. Dit adviesrapport kwam vorige maand uit. Het gaat om het belasten van vlees- en zuivelproducten, het verbieden van fossiele zakenauto's, het terugdringen van de veestapel met overheidsingrijpen, en het kunstmatig verhogen van de energie- en vliegtuigbelasting.

Klimaatminister Rob Jetten zei bij publicatie te gaan kijken welke adviezen kunnen worden ingewilligd. Inmiddels heeft hij ambitieuze klimaatplannen gepresenteerd. Hierbij moet er een forse CO2-belasting komen op alle sectoren. Bovendien moeten er allerlei verboden worden ingesteld.

'Drang en dwang'
In een commissiedebat kan Jetten dan ook rekenen op wat kritiek. "De maatregelfiches van bladzijde 408 lezen weg als een snoepwinkel voor GroenLinks'ers," vertelt JA21-Kamerlid Joost Eerdmans. "Drang en dwang zit erin; belasten en beprijzen. Het is de rode draad." 

Eerdmans geeft een kleine bloemlezing: "Meer CO2-heffingen op alle sectoren, het koppelen van de btw aan CO2-uitstoot, hogere energiebelasting, verbod op reclame voor zaken die CO2-intensief zijn, belasting op huisdieren, een belasting per stuk vee in de agrarische sector, een CO2-heffing op vlees, zuivel en vis, hogere brandstofaccijnzen, beprijzing van auto's met verbrandingsmotoren, verbod op vluchten van minder dan 500 kilometer, een zuiveltaks, accijns op dierlijke producten, enzovoorts."

Eerdmans vervolgt: "Er zijn geen taboes meer. Het is een aaneenschakeling an voorstellen die ook de basale levensbehoeften die we allen hebben, zoals eten, naar je wek gaan en boodschappen doen, tot luxe maakt. Daarom is mijn vraag aan de minister: zelfs als u dat klimaatbeleid nastreeft, dan moet u toch constateren dat werkelijk elk draagvlak bij de gewone man in Nederland maar ook dat van het bedrijfsleven wordt weggeslagen als zulke maatregelen voorstelt?"

Vandaag spreekt de Kamer over het 'pijnpakket': een verzameling nieuwe klimaatmaatregelen. Een extra dwangpakket vol verboden & boetes dat huishoudens en bedrijven op gigantische kosten zal jagen. @Eerdmans roept minister Jetten op: doe Nederland dit niet aan! pic.twitter.com/P9AmiInCZg

— JA21 (@JuisteAntwoord) April 17, 2023

'Boetebelasting'
Ook SP-Kamerlid Renske Leijten is weinig enthousiast over de nieuwe klimaatplannen van Jetten. Ze vindt dat de D66-minister te weinig rekening houdt met de gewone man die straks de prijzen in zijn alledaags leven enorm zal zien stijgen door de klimaatambities van de minister. "Als je niet kunt verduurzamen, is die belasting dus boetebelasting," zegt ze. "Waarom kiest hij voor deze boetebelasting?"

Ze vervolgt: "Geld is eigenlijk geen issue als het over klimaat gaat. We zien zakken geld klaar staan, en als het niet klaar staat betalen we het toch wel: ofwel via de belastingen, ofwel als consument."

Energie-expert fakkelt plannen af
Ook experts tonen zich kritisch op Jettens plannen. Hiervoor heeft het NPO Radio 1-programma Dit is de dag de energie-expert Hans Grünfeld uitgenodigd. 

"Dit pakket zorgt ervoor dat de Nederlandse economie en maatschappij schade lijdt en dat de CO2-uitstoot niet hier maar elders plaatsvindt," vertelt Hans Grünfeld. "Kortom: dat het klimaat op geen enkele manier hiermee wordt geholpen. In elk geval niet betreffende de industrie. Bij de maatregelen die daar worden genomen, sprak in de Tweede Kamer één van de leden de coalitie zelfs van 'Excel-politiek'."

Het is niet de eerste keer dat Jettens klimaatplannen het moeten ontgelden bij experts. Recent stuurden twee bezorgde hoogleraren een open brief naar Jetten. Zij stelden dat het windpark op de Noordzee dat hij gaat aanleggen 'niet rendabel en vol risico's' zal zijn. Daarom riepen ze hem op om zijn plan nog eens te heroverwegen.

Klimaatminister Jetten wil met extra maatregelen proberen de klimaatdoelen te behalen. De plannen vallen niet bij iedereen in de smaak: 'Dit pakket zorgt ervoor dat de economie schade lijdt en dat de CO2-uitstoot niet hier maar elders plaatsvindt', zegt @Hans_Gruenfeld van @VEMW. pic.twitter.com/VBAUikZzMl

— NPO Radio 1 (@NPORadio1) April 17, 2023