Nieuwsuur stapelt fout op fout: item over online Kaag-haat was 'niet juist'

Nieuws18 juli 2023 3 minuten Marit Nubé
Kaag Nieuwsuur
ANP

Nieuwsuur is maandagavond door het stof gegaan. Het nieuwsprogramma erkent dat hun item, over online haatreacties aan D66-leider Sigrid Kaag, 'niet juist' is en dat dit 'niet zo had moeten gebeuren'. Wel benadrukt Nieuwsuur onafhankelijk te zijn en dat het item daarom nooit heeft gefungeerd 'ter ondersteuning van Kaag'.

Donderdag kondigde D66-leider Sigrid Kaag na zes jaar haar vertrek aan uit de Nederlandse politiek. Naar eigen zeggen ontvangt ze te veel bedreigingen en wil ze dit haar gezin niet meer aandoen. Ook stelt Kaag dat ze veel haatreacties ontvangt omdat ze een vrouw is.

Naar aanleiding van het aangekondigde vertrek van D66-leider Sigrid Kaag nam Nieuwsuur de online haatreacties aan haar onder de loep. Volgens Nieuwsuur zijn "verreweg de meeste" reacties gericht op haar vrouw-zijn. "Ook gaan er veel reacties over haar gezin en man, en is racistisch van toon", aldus presentator Jeroen Wollaars donderdagavond in de uitzending. Van alle reacties was er een woordweb gemaakt.

Maar Martinus Arend, een kritische Twitteraar, besloot zelf online haatreacties te analyseren. Evenals Nieuwsuur nam hij alleen de reacties die direct aan haar waren gericht, ter aanleiding van haar vertrek. In Arends analyse kwam er een heel ander beeld naar voren. Slechts 2,3 procent van de reacties is vrouwonvriendelijk, slechts twee reacties gaan over haar gezin, stelde hij. Het woord 'terroristenliefje', dat Nieuwsuur expliciet noemde in de woordweb, kwam überhaupt niet voor in de reacties, aldus Arend. Ook 'moslimterrorist' werd nul keer gebruikt.

Ophef na uitzending
Al de volgende dag kwam Nieuwsuur met extra uitleg over het Kaag-item. Het NPO-programma legde uit hoe ze de reacties hebben geanalyseerd, maar noemde concrete cijfers of getallen. Wel erkende Nieuwsuur dat het 'geen academisch onderzoek betrof' en dat de woordweb 'niet op basis van data' is gemaakt, maar 'op basis van leesbaarheid'. Aan dit laatste werd toegevoegd: 'Achteraf gezien was de keuze voor deze vorm niet de juiste.'

Bij de extra uitleg voegde Nieuwsuur een nieuwe woordweb, met nieuwe haatreacties aan Kaag. Kort erop werd ook deze woordweb echter gerectificeerd omdat deze onvolledig bleek te zijn. 'Nieuwsuur heeft nu hun correctie... gecorrigeerd!' stelt Martinus Arend.

Hoe dan ook stroomden de verontwaardigde reacties binnen. Zo reageerde politicus Femke Marije Wiersma, de nummer twee van BBB: 'De publieke omroep hoort feitelijk nieuws te brengen. Absurd dat ze dit doen.' En columnist Jan Dijkgraaf schreef: 'Nieuwsuur is donderdag afgegaan als een gieter. Van onze belastingcenten.'

PVV-leider Geert Wilders meldde: 'Nepnieuws dus! Gaat de NPO-ombudsman die zo actief was bij Ongehoord Nederland nu ook snoeihard oordelen over Nieuwsuur, of wordt het met de corrupte mantel der liefde bedekt?'

Door het stof
Maandagavond ging Nieuwsuur door het stof. Helemaal op het einde van de uitzending erkende presentator Jeroen Wollaars dat het Kaag-item van afgelopen donderdag "niet juist" is geweest. Op de website van Nieuwsuur staat er een uitgebreide toelichting te lezen.

'Vast staat dat we onze conclusies zoals we die in de uitzending hebben gemeld onvoldoende of niet kunnen onderbouwen,' meldt Nieuwsuur. 'Dat dit kon gebeuren heeft te maken met een complex aan factoren: tijdsdruk, een te ambitieus idee, redacteuren die langs elkaar heen werkten en een verkeerde uitvoering van de content-analyse. Nogmaals: dat had niet zo moeten gebeuren.'

Wel benadrukt Nieuwsuur een onafhankelijk nieuwsprogramma te zijn. 'De reden was in ieder geval niet, zoals her en der op sociale media te lezen was, dat er bewust is gezocht naar ondersteuning voor Kaag en/of D66. Nieuwsuur is onafhankelijk en ongebonden en bericht over iedere politieke partij of politicus gelijk en kritisch, zoals de historie van ons programma ruimschoots bewezen heeft.'

Tot slot ontkent het nieuwsprogramma woorden te hebben verzonnen in de woordweb. Dat woorden als 'terroristenliefje' niet voorkwamen bij andermans zoekresultaten, kan volgens het NPO-nieuwsprogramma liggen aan spellingsvarianten.

Meerartikelen

EU Hongarije
Nieuws

EU dreigt nog meer Hongaarse fondsen te bevriezen

De Europese Commissie overweegt nog meer EU-fondsen voor Hongarije te bevriezen vanwege een wet die - volgens Brussel - de democratische EU-waarden schendt. Eurocommissaris Didier Reynders verklaart aan de Hongaarse krant Népszava dat de opschorting

Wilders Hoekstra
Achtergronden

Kritiek op Wilders: 'Waarom beloont hij EU-fractie die hem uitsluit?'

De steunbetuiging van het kabinet-Schoof aan Eurocommissaris Wopke Hoekstra wekt verbazing op rechts. Zo vraag politicus Rob Roos zich af waarom Geert Wilders een Europese fractie beloont die de PVV juist actief uitsluit. Sinds vorig jaar is voormali

EU Oekraïne
Nieuws

EU pleegt 'ordinaire diefstal' voor Oekraïne

De Europese Unie heeft vrijdag de eerste 1,5 miljard euro winst uit bevroren Russische tegoeden overgemaakt aan Oekraïne. Dit geld kan door Oekraïne worden gebruikt voor de aankoop van wapens, wederopbouw en humanitaire hulp. Het besluit leidt tot on

Volkskrant
Nieuws

Linkse Volkskrant-cartoonist valt door de mand: 'Ik wil gewoon geld'

Cartoonist Jip van den Toorn krijgt flinke kritiek op sociale media. De reden: ze lijkt haar cartoons soms rechtstreeks te kopiëren van bestaande stockfoto's. In eerder interviews erkent Van den Toorn al dat ze eigenlijk niet kan tekenen en dat ze vo

Mondkapje
Achtergronden

Gelekte documenten onthullen grove misstanden in Duits coronabeleid

Het Duitse coronabeleid bevatte de nodige tekortkomingen en onjuistheden. Dit blijkt uit gelekte, interne documenten van het Duitse RIVM, oftewel het Robert Koch Instituut (RKI). Zo wist de Duitse overheid al vroeg dat mondkapjes en schoolsluitingen

Shell
Nieuws

Shell zet groene ambities in de ijskast

Shell zet zijn groene ambities in de ijskast, onder leiding van CEO Wael Sawan. Tweeënhalf jaar geleden was Sawan nog enthousiast over een drijvend windpark bij Schotland, maar nu lijkt het bedrijf deze activiteiten van de hand te willen doen. De voo

Leyen
Onderzoek

EU financiert 'onafhankelijke' campagnes tegen 'extreemrechts'

EU-gefinancierde ngo's zijn betrokken bij pogingen om het Europees Parlement te mobiliseren tegen zogenaamd ‘extreemrechts’. Dit blijkt uit onderzoek van Brussels Signal. Het onderzoek brengt aan het licht dat reclamecampagnes, waarin centristische e

Politie
Nieuws

Politie neemt 3.500 opgevoerde fatbikes in beslag

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft beslag gelegd op ongeveer 3.500 fatbikes van Chinese makelij. Deze fatbikes, die tegen zeer lage prijzen in Nederland worden aangeboden, voldoen mogelijk niet aan de wettelijke eisen en kunnen daardo

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Harris
Nieuws

Financiële fraude bij campagne Kamala Harris? Team Trump dient klacht in

Het campagneteam van Donald Trump heeft een klacht ingediend bij de federale verkiezingscommissie van de Verenigde Staten (FEC). Ze beweren dat de overdracht van de campagnekas van Joe Biden aan Kamala Harris in strijd is met de wet. David Warrington

Loonkloof
Achtergronden

Loonkloof: feit of fictie? Dit zeggen de cijfers

Het is een veelbesproken thema in de politiek: de loonkloof tussen mannen en vrouwen. Uit CBS-cijfers blijkt dat vrouwen gemiddeld minder verdienen dan mannen in het bedrijfs leven en bij de overheid. Maar is dit verschil in salaris echt het gevolg v

Ter Apel
Onderzoek

De échte asielkosten in Nederland: 400 miljard euro

In Nederland is er volop aandacht voor de asielproblematiek, maar wat zijn de échte asielkosten? Een Nederlandse studie, 'Grenzeloze Verzorgingsstaat', laat zijn licht hierover schijnen. Wat blijkt: de Nederlandse belastingbetaler was maar liefst 400

Pegida
Nieuws

Pegida-voorman verscheurt Koran bij rechtszaak

Pegida-voorman Edwin Wagensveld verscheurde woensdag opnieuw een Koran bij de rechtbank in Den Haag. Dit deed hij als protest tegen zijn eerdere veroordeling voor groepsbelediging. Ook wilde hij aandacht te vragen voor wat hij beschouwt als de onderd

Six Dijkstra
Nieuws

Kamerleden eisen actie na wereldwijde computerstoring

Kamerleden van GroenLinks-PvdA en NSC hebben het kabinet opgeroepen tot actie na een wereldwijde computerstoring. 'Operaties en vakanties gecanceld door één foute update. Dit kabinet moet meer investeren in plannen voor als de IT er compleet uit ligt

Politie
Nieuws

Man (46) ernstig mishandeld in Delft; verdachte gearresteerd

De politie heeft een 17-jarige jongen uit Delft aangehouden in verband met de mishandeling van een 46-jarige man. De politie maakte dit woensdag via X bekend. De gewelddadige aanval vond plaats op 17 juli aan de Schubertlaan in Delft, waarbij het sla

Eritrea Festival
Nieuws

Politie treft forse maatregelen voor Eritrese festival

De Zweedse politie bereidt zich voor op mogelijke geweldsuitbarstingen tijdens het Eritrese festival in Järvafältet door een tijdelijke gevangenis met draadkooien te bouwen. Het festival, dat op donderdag 25 juli begint, eindigde vorig jaar in chaos

Beyond Meat
Nieuws

Beurskoers Beyond Meat stort compleet in

De beurskoers van de Amerikaanse vleesvervangerfabrikant Beyond Meat, ooit gewaardeerd op 13 miljard euro, is opnieuw ingestort. Na een kort herstel kelderde de koers eind vorige week bijna tot een nieuw dieptepunt. De zwakke vraag naar plantaardige

Oekraïners
Onderzoek

Steeds meer Oekraïners zijn bereid land op te geven voor vrede met Rusland

Uit recente onderzoeken blijkt dat steeds meer Oekraïners bereid zijn om land op te geven in ruil voor vrede met Rusland. Tegelijkertijd neemt het percentage Oekraïners dat bereid is te vechten om het hele land van Russische invloed te bevrijden, dra

Kennedy
Nieuws

'Robert F. Kennedy kan rol krijgen in regering Trump'

Naar verluidt hebben presidentskandidaten Donald Trump en Robert F. Kennedy Jr. nauw contact met elkaar. Sterker nog: volgens ABC News kan Kennedy Jr. zelfs een rol krijgen in de regering van Trump, mocht hij de verkiezingen winnen. ABC News meldt da

Dragqueen
Video

Dragqueen draagt olympische fakkel in Parijs

De Olympische Spelen zijn nog niet begonnen, maar er is nu al online kritiek. Woensdag werd de olympische fakkel namelijk rondgedragen door een dragqueen. 'We zijn er zo klaar mee dat deze ideologie ons overal wordt opgedrongen', klinkt een reactie.

Gaza-protest
Nieuws

'Hamas komt eraan': Gaza-protest ontspoort in Washington

Washington D.C. was woensdag het toneel van grootschalige protesten tegen het bezoek van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Duizenden Palestijnse sympathisanten verzamelden zich in de Amerikaanse hoofdstad, wat leidde tot een massale politie-