Baudet eist einde aan theoretisch stikstofmodel: motie verworpen
Het stikstofdebat in de Tweede Kamer laait opnieuw enorm op. FVD-leider Thierry Baudet stelt dat de kern van de stikstofcrisis niet in de natuur ligt, maar in een papieren werkelijkheid. Zijn motie om het huidige modelbeleid te vervangen door een empirisch systeem kreeg weliswaar geen steun van de coalitie, maar zette wel de toon voor een felle confrontatie met onder andere de VVD en Landbouwminister Femke Wiersma.
Volgens Baudet is het hele stikstofprobleem “een laboratoriumconstructie” zonder grond in de werkelijkheid. De zogeheten Kritische Depositiewaarde (KDW) – een stikstofgrens die bepaalt of vergunningen voor bijvoorbeeld boeren en bouwprojecten worden afgegeven – zou niet gebaseerd zijn op waarnemingen in de natuur, maar op theoretische modellen. En dat, zegt Baudet, zet heel Nederland onnodig op slot.
Onvolledige dossiers
De spanning liep al op in aanloop naar het debat van vorige week donderdag, toen FVD bekendmaakte dat het eindelijk documenten had ontvangen over de ministeriële stikstofcommissie. Baudet had hier al eerder om gevraagd, omdat hij openheid wilde over hoe het beleid tot stand komt. Maar de stukken bleken incompleet: gesprekken met de Europese Commissie, buitenlandse beleidsvoorbeelden en de analyse van de aangenomen FVD-motie over een alternatief voor de KDW ontbraken.
FVD riep het kabinet direct op om de ontbrekende documenten alsnog te leveren vóór het plenaire debat. Meerdere partijen, waaronder GroenLinks-PvdA, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, CDA, Volt en SP, steunden dat verzoek. Toch blokkeerde de coalitie de openbaarheid van deze documenten, tot grote woede van Baudet. “Het kabinet vergadert maandenlang achter gesloten deuren en laat de Kamer in het duister,” aldus FVD.
Het kabinet vergaderde maandenlang achter gesloten deuren over het stikstofbeleid. De verslagen die #FVD daarvan opvroeg, bleken incompleet.
— Forum voor Democratie (@fvdemocratie) May 21, 2025
De gehele coalitie blokkeerde het verzoek van @thierrybaudet om deze stukken alsnog te ontvangen. Een direct verzoek aan het kabinet: pic.twitter.com/c1tyHkKRx9
Een andere kijk op stikstof
In een motie stelde Baudet een radicaal ander systeem voor. Hij wil af van het Nederlandse model, waarin alles draait om het overschrijden van stikstofdrempels (KDW’s), en pleit voor een aanpak zoals in Frankrijk en Noord-Italië. Daar wordt gekeken naar de daadwerkelijke impact van menselijke activiteit op natuurgebieden, in plaats van naar theoretische stikstofneerslag.
In de motie staat: “De stikstofuitstoot in Noord-Italië verschilt niet van die in Nederland. De Nederlandse stikstofcrisis is dus louter het gevolg van dit verschil in aanpak.”
Baudet wil dat Nederland net als deze landen een vergunningensysteem hanteert dat gebaseerd is op “kwalitatieve empirische analyses”. Met andere woorden: feiten in de natuur, in plaats van modelberekeningen. De motie werd echter niet aangenomen: alleen PVV, BBB, FVD en JA21 stemden voor.
Wiersma: 'Te vroeg, te ingewikkeld'
Minister Wiersma ontraadde de motie. Volgens haar is het kabinet bezig met een herziening van het vergunningsstelsel, maar is de motie “niet uitvoerbaar voor de zomer”. Ze zei: “Dat vereist echt een grondige herziening van het stelsel.”
Ook wees Wiersma op concrete verschillen tussen landen: “De emissies kunnen in Italië wel hetzelfde zijn, maar er zijn ook ecologische verschillen.”
Baudet was niet onder de indruk: “Het hele stikstofbeleid is gebaseerd op een laboratoriumopstelling, op een theoretische norm. Het is alsof je zegt: als je twee gram peper eet, ga je dood. Iedereen eet het, niemand gaat dood. Maar we maken wel normen dat je geen peper mag eten.”
Dé oplossing voor de 'stikstofcrisis': baseer het beleid op empirische wetenschap, in plaats van op modellen - zoals ook veel buurlanden doen.@thierrybaudet diende een motie in om ons uit de stikstof-impasse te krijgen en kreeg daarop reactie van @ministerLVVN Wiersma (BBB). pic.twitter.com/TDHiEGsuIA
— Forum voor Democratie (@fvdemocratie) May 22, 2025
Is de VVD gedraaid?
Een opvallend moment in het Kamerdebat was de confrontatie tussen Baudet en VVD-Kamerlid Thom van Campen. Baudet herinnerde de VVD eraan dat ze in 2009 nog kritisch waren op stikstofnormen en verwees naar oud-VVD’er Janneke Snijder-Hazelhoff “Zij zei: ‘Ik vind het jammer dat de minister geen ruimte zoekt voor instandhoudingsdoelstellingen.’ Dat is dus gebaseerd op empirische werkelijkheid.”
Van Campen gaf toe dat de huidige regelgeving 'onnodig ingewikkeld' is, maar verdedigde het standpunt dat stikstofuitstoot omlaag moet. Hij stelde: “Feit is dat ammoniak een belangrijke drukfactor is op de staat van instandhouding.”
Baudet beet fel van zich af: “Er is helemaal nergens in de Habitatrichtlijn sprake van een verplichting tot stikstofreductie. Er staat alleen dat natuur niet mag verslechteren. En dat gebeurt niet.”
FVD begrijpt niet waarom óók de @VVD de kern van het “stikstofprobleem” niet erkent: dat de allesbepalende modelmatige stikstofnormen niet corresponderen met de werkelijkheid.
— Forum voor Democratie (@fvdemocratie) May 23, 2025
In 2009 erkende de VVD dat nog wel. Waarom nu niet meer?
(3/3) pic.twitter.com/rwja3GaBDQ
BBB: eens met de analyse
BBB-leider Caroline van der Plas nam een tussenpositie in. Ze was blij dat het kabinet voortaan beter wil kijken naar de feitelijke staat van de natuur, en dat de KDW “zo snel mogelijk” als omgevingswaarde uit de wet moet verdwijnen. Maar, zei ze: “We hebben wel te maken met een verslechteringsverbod.”
Baudet reageerde fel op het wetenschappelijke fundament van het beleid: “We worden geterroriseerd door een junta van ‘wetenschappers’, activisten die via rapporten hun ideologische agenda doordrukken.”
Van der Plas wierp tegen: “Als er wetenschappelijke consensus is dat boven een bepaalde waarde kans op verslechtering bestaat, dan moet daarop gehandeld worden.”
In een interruptiedebat vroeg @thierrybaudet aan BBB-partijleider @lientje1967 hoe zij het 'wetenschappelijk’ gehalte van de stikstofnormen (KDW’s) beoordeelt.
— Forum voor Democratie (@fvdemocratie) May 23, 2025
Er ís toch helemaal geen natuurprobleem?
(2/3) pic.twitter.com/LrvaBCAzkq
Een juridisch probleem, geen ecologisch
Baudet bleef volhouden dat het stikstofprobleem juridisch is, niet ecologisch. In zijn woorden: “Alle boswachters, iedereen die daadwerkelijk naar natuurgebieden kijkt, zegt: er is niets aan de hand. Er is geen natuurprobleem.”
Volgens FVD is de oplossing dan ook simpel: haal de modellen uit de wet, en stel een systeem in dat kijkt naar wat werkelijk in natuurgebieden gebeurt. Daarvoor ligt zijn motie nog steeds op tafel. En met steun van verrassende hoek – zoals GroenLinks en de Partij voor de Dieren voor meer openheid – lijkt het stikstofdossier nog lang niet gesloten.
Praatmee