EU laat gevolgenanalyse weg voor vergaand klimaatvoorstel

De Europese Commissie wil dat lidstaten een deel van hun klimaatdoelen behalen door emissierechten van armere landen te kopen. Het voorstel moet bijdragen aan het streven om in 2040 de uitstoot van broeikasgassen met 90 procent te verminderen ten opzichte van 1990. Maar volgens een onthulling van Politico ontbreekt een officiële analyse van de gevolgen. De klimaatafdeling van de Commissie, DG CLIMA, bevestigt dat er geen documenten zijn die de impact op milieu of economie in kaart brengen.
Het plan maakt het mogelijk om internationale koolstofkredieten in te zetten. Die zouden afkomstig zijn van emissiereducties in ontwikkelingslanden. Lidstaten kunnen deze vervolgens meetellen bij hun eigen doelstellingen.
De Commissie wil het gebruik beperken tot drie procentpunt van de totale reductiedoelstelling. Dat komt neer op zo’n 144 miljoen ton CO₂ – vergelijkbaar met de jaarlijkse uitstoot van Nederland. Maar volgens berekeningen van Carbon Market Watch zou het, afhankelijk van de precieze regels, oplopen tot wel 700 miljoen credits.
Zorgen over effect en fraude
Milieuorganisaties, klimaatwetenschappers en zelfs de eigen wetenschappelijke adviseurs van de EU waarschuwen dat het plan de druk op binnenlandse emissiereducties kan verlagen. Ook zijn er zorgen over fraude, omdat in het verleden vergelijkbare handel al tot misbruik leidde.
De Wetenschappelijke Raad van de EU stelt dat elke euro die aan buitenlandse kredieten wordt besteed, niet kan worden gebruikt om de eigen economie te verduurzamen. Daarbij worden de kosten van betrouwbare emissiereducties in het buitenland als hoog ingeschat.
De prijs van koolstofkredieten verschilt sterk. In sommige markten kost een ton CO₂ minder dan vijf dollar, terwijl het in het EU-systeem kan oplopen tot zeventig euro. Het is nog onduidelijk hoeveel de EU voor de aankoop moet betalen, en of belastingbetalers of bedrijven de rekening krijgen.
Weinig voorbereiding
Volgens de Commissie volgt er nog een uitgebreide effectbeoordeling bij de uitwerking van de wetgeving, die in 2026 wordt verwacht, meldt Politico. Toch geeft Kurt Vandenberghe, hoofd van DG CLIMA, toe dat zijn team verrast werd toen het idee dit voorjaar ineens werd toegevoegd.
“We moeten echt een zeer diepgaande effectbeoordeling uitvoeren”, zei hij in juni. Daarbij wees hij op het risico dat fouten uit het eerdere, mislukte EU-programma voor koolstofkredieten opnieuw worden gemaakt.
Praatmee