Reve en Hermans zijn dood, Theodor

Opinie 11 september 2022 4 minuten Paul Cliteur
Cliteur

Theodor Holman schrijft in zijn column in Het Parool (8 september 2022) over een bericht op Facebook dat hem onder ogen was gekomen van een “bezorgde moeder”.

Dit was het bericht van die moeder:

“Tot mijn ergernis is ook het Barlaeus in de trein van het diversiteitsnarratief gestapt. Leerlingen van de vierde klas moeten kiezen uit een boekenlijst die geheel gebaseerd is op dit uitgangspunt. Geweldige schrijvers zoals Gerard Reve of W.F. Hermans komen niet voor op de lijst. Bij Engelse literatuur hetzelfde verhaal. Verdienste op basis van kleur/etnische groep zou niet de interesse voor literatuur mogen infiltreren. Het is in feite racisme en het gaat met deze sturing ook de interesse voor boeken niet ten goede komen. Is er nog zoiets als scheiding van ontwikkeling en activisme?”

Tja, bekend verhaal natuurlijk. Maar interessant is ook hoe Holman hierop reageert. Holman zegt: “Uiteraard ben ik het zeer eens met de auteur van dit bericht.”

Ja, prima, ik ook natuurlijk. Maar Holman zegt ook: “Ik schrok ervan. Het Barlaeus was de school waarop mijn dochter zat. Zij had in de vierde al Reve en Hermans gelezen. Goddank. De visie, de morele opvattingen, de stijl en de biografie van beide schrijvers waren aanleiding tot vele, vele gesprekken, debatten en monologen waaraan zij haar eigen moraal kon slijpen.”

Eerlijk gezegd begrijp ik niet zo goed dat Holman hiervan kon “schrikken”. Alsof hij het voor het eerst hoort. Dat kan toch niet? Dit is aan de orde van de dag. In scholen. In universiteiten. In musea. In instellingen van kunst en cultuur. De politieke correctheid en woke-gekkigheid klotst tegen de wanden aan. Of speelt Holman verbazing? En verder: “Wat het Barlaeus nu doet, is inderdaad een vorm van racisme, al zullen zij dit heftig ontkennen. Het is het racisme dat voorkomt uit het gevoel van morele superioriteit dat je vooral ziet bij de ‘witte wijn-elite’.”

Opnieuw, het kan allemaal niet worden ontkend. Maar mijn vraag is: zou zo’n stukje van Holman nu helpen? Bestaat een kans dat mensen nu denken: “Verdraaid, Holman heeft gelijk. Dat woke-gedoe is allemaal ellende. Racisme eigenlijk.”

Ik denk dat dit een illusie is. Je zult veel zwaardere middelen moet inzetten om Reve en Hermans weer op de literatuurlijsten te krijgen. Om te beginnen moet je weer een Reve of Hermans zélf krijgen. Het Barlaeus is echt niet de belangrijke actor hier. Het zijn de schrijvers zelf. De hedendaagse literatuur wordt gedomineerd door brave woke-typetjes als Arnon Grunberg en Adelkader Benali. Schrijvers als Hafid Bouaza († 2021) of Arthur van Amerongen zijn grote uitzonderingen geworden.

Dan heb je de verstikkende politieke correctheid in de mainstream media, inclusief Holman’s eigen krant: Het Parool. Opiniepagina’s van grote kranten als De Volkskrant, NRC Handelsblad, Algemeen Dagblad – ze zijn gevuld met meer van hetzelfde, net als de praattafels bij de NPO. Wanneer zich een nieuwe omroep aandient als Ongehoord Nederland, waar enkele assumpties van het mainstream discourse enigszins hardhandig worden afgeborsteld, worden alle krachten gemobiliseerd om dit zo snel mogelijk van het scherm te krijgen.

Maar het belangrijkste is misschien wel: de politieke macht. De politieke macht steunt woke. Dat wil zeggen: D66 (het ergste), VVD (met een beetje kwaad geweten), PvdA (iets minder prominent dan vroeger, bovendien worden zij overtroffen in “deugen” door nieuwkomers op de markt) en zelfs de (voormalig) christelijke partijen hobbelen mee: CDA, ChristenUnie, met uitzondering van de SGP.

De collega’s van Holman, de literaire schrijvers, zullen het wel uit hun hoofd laten zich ook maar enigszins in te laten met partijen rechts van het kartel. Inclusief Holman zelf, vermoed ik. Gelijk heeft hij overigens, want dan zou hij zijn baan bij Het Parool verliezen en een nog meer gemarginaliseerd schrijversbestaan leiden dan eigenlijk al het geval is (niet wat de kwaliteit van zijn werk betreft, maar de erkenning die hij krijgt in deug-stad No. 1 Amsterdam).

In een mooie uitzending van Ongehoord Nieuwscafé met Holman klaagde hij over de nietszeggende opvattingen die literaire schrijvers innemen in praatprogramma’s op tv. Maar wat Holman vergeet, is dat die schrijvers op hun nietszeggende mainstream apekool worden geselecteerd bij de NPO. Zelfde opvatting over stikstof. Opwarming van de aarde. Lief zijn voor jihad-gangers. Open grenzen. Geen nare sneren over “Europa” (dat wil zeggen EU). Rechtsextremisme als grootste gevaar. 

Is dit een “samenzweringstheorie”? Welnee, een samenzwering is niet eens nodig om de neuzen dezelfde kant uit te krijgen. Die neuzen gaan vanzelf in de goede richting.

Holman denkt zich echter nog een paar ondeugende opvattingen te kunnen veroorloven. Hij zegt: “Het is links kolonialisme: om zogenaamd superieur morele redenen de culturele vrijheid drastisch beperken. ‘Deze boeken wel, deze niet.’ De boeken van Karl May mogen bijvoorbeeld ook niet meer, las ik vorige week. Te racistisch. Welke idioot heeft dat bedacht?”

Theodor, op dit soort opmerkingen staat zware straf. Geen uitnodiging om bij de kloontjes van Matthijs van Nieuwkerk aan te schuiven die jouw novelle gaan aanprijzen als literair meesterwerk. Het is echt niet zo dat je jezelf kan rehabiliteren voor dit soort opmerkingen door Wilders en Baudet als grote gevaren aan te wijzen. Zelfs geflirt met de verkeerde opvattingen wordt je echt niet vergeven.

Ook deze opmerking maakt het er niet beter op: “Niet alleen de kunstenaar, ook de lezer, de kijker, de luisteraar moet gekneed worden ‘het juiste, het goede en het schone’ te denken”, zegt Holman. Ja, ook dat klopt natuurlijk, maar ook dat had je niet mogen zeggen. Geen literaire prijzen, geen talkshows waarin je boeken worden aanbevolen, geen lucratieve opdrachten van de gemeente, geen gastschrijverschap aan Nederlandse universiteiten. Reve en Hermans zijn dood.

-------------------------
Paul Cliteur is de schrijver van God houdt niet van vrijzinnigheid (2004).

In deze aflevering trekken we meerdere beerputten tegelijk open. We beginnen bij het Nationaal Burgerberaad Klimaat, dat volgens nieuwe Woo-documenten van begin af aan is gekaapt door Extinction Rebellion. Een eerlijke dialoog bleek onwenselijk: alleen klimaatalarmisme was toegestaan. Vervolgens gaan we naar de sociale huursector, waar een anonieme ambtenaar onthult hoe statushouders met trucjes dubbele woningen binnenslepen, terwijl Nederlanders jaren wachten. We bespreken het radicale deportatieplan van de Spaanse partij Vox, de schokkende btw-plannen van de Algemene Rekenkamer, en de persoonlijke angst van een vrouw uit Ter Apel die haar straat niet meer veilig vindt.  Blijf via NieuwRechts.nl op de hoogte van het laatste nieuws voor rechts en conservatief denkend Nederland! Start je gratis maand nu via https://nieuwrechts.nl/landing

XR schrijft het script, statushouders pakken twee huizen en u mag meer belasting betalen

Beluister onze podcast

XR schrijft het script, statushouders pakken twee huizen en u mag meer belasting betalen
Of beluister op:

Meerartikelen

Wilders
Nieuws

PVV-leider Wilders roept op tot verzet tegen azc’s

PVV-leider Geert Wilders heeft tegenover de Haagse pers duidelijk gemaakt dat zijn partij doorgaat met het actief ondersteunen van lokale protesten tegen nieuwe asielzoekerscentra (azc’s). “Maak je borst maar nat, we zijn pas net begonnen”, aldus Wil

Von der Leyen
Nieuws

Von der Leyen overleeft motie van wantrouwen, ondanks felle kritiek op 'Pfizergate' en migratiebeleid

Ursula von der Leyen blijft aan als voorzitter van de Europese Commissie. Een motie van wantrouwen tegen haar, ingediend door de Roemeense Europarlementariër Gheorghe Piperea (ECR), is donderdag in Straatsburg verworpen. Van de 553 uitgebrachte stemm

asielcrisis
Nieuws

Haagse gemeenteraad blijft vasthouden aan voorrang statushouders

De Haagse gemeenteraad heeft woensdagavond een motie verworpen die een einde had moeten maken aan de voorrang voor statushouders bij de verdeling van sociale huurwoningen. De motie van Hart voor Den Haag, bedoeld om inwoners van de stad voorrang te g

moskee
Nieuws

Imam geschorst na bezoek aan Israël: ‘Morele schande’ volgens moskeebestuur

De Marokkaanse Bilal Moskee in Alkmaar heeft imam Youssef Msibih per direct geschorst. De reden volgens de moskee was zijn deelname aan een delegatie van Europese moslimleiders die de Israëlische president Isaac Herzog ontmoette in Jeruzalem. Het mos

EU
Nieuws

Europarlementariër haalt uit naar ‘eco-waanzin’ in Europees Parlement: “Wees geen communist"

In het Europees Parlement heeft de Poolse Europarlementariër Dominik Tarczyński (ECR-fractie) fel uitgehaald naar de klimaatagenda van de Europese Unie. Tijdens een plenair debat noemde hij de groene ambities van Commissievoorzitter Ursula von der Le

Cruiseschip
Nieuws

Nieuwe Rotterdamse VVD-leider wil koers radicaal wijzigen: ‘Tien jaar geen statushouders erbij’

Tim Versnel is door de VVD aangewezen als nieuwe lijsttrekker in Rotterdam. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 wil hij de koers van de stad ingrijpend veranderen. De focus ligt op veiligheid, economische groei, streng asielbeleid e

Boten
Nieuws

Griekenland stopt nieuwe asielaanvragen voor drie maanden

Griekenland zet een stap verder in de aanpak van illegale migratie. Premier Kyriakos Mitsotakis kondigde woensdag aan dat het land voor drie maanden alle nieuwe asielaanvragen opschort. Vooral bootmigranten uit Afrikaanse landen worden getroffen. De

Politie
Nieuws

Afghaanse man (26) bedreigt meisjes in trein en wordt opgepakt met mes en drugs

In een regionale trein tussen Löbau en Görlitz is dinsdagmiddag een 26-jarige Afghaanse man opgepakt, nadat hij meerdere meisjes en een vrouw had lastiggevallen. De verdachte droeg een zonnebril en FFP2-masker, vermoedelijk om onherkenbaar te blijven

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Le Pen
Nieuws

Inval bij partij Le Pen: Franse justitie onderzoekt geldstromen en campagnefinanciering

De Franse politie is woensdag vroeg het partijhoofdkwartier van Rassemblement National (RN) binnengevallen. De inval is onderdeel van een grootschalig justitieel onderzoek naar mogelijke fraude, gesjoemel met partijfinanciering en valsheid in geschri

Von der Leyen
Nieuws

Denemarken en Finland verzetten zich tegen eurobonds

De Europese Commissie werkt aan een plan om na 2028 structureel gezamenlijk schulden, ook wel eurobonds genoemd, aan te gaan. Met dat geld wil Brussel toekomstige crises opvangen via leningen of subsidies aan lidstaten. Maar Denemarken en Finland zeg

Trump
Nieuws

Epstein-dossier blijft Trump achtervolgen: zijn achterban eist antwoorden

Het schandaal rond Jeffrey Epstein mag dan al jaren oud zijn, het blijft politieke explosieven opleveren. Vooral voor president Trump, die zich deze week opnieuw geconfronteerd zag met kritische vragen over de mysterieuze ‘Epstein-files’. Ditmaal nie

Santiago Abascal
Nieuws

Spaanse partij wil acht miljoen migranten uit Spanje deporteren: ‘Aanpassen of wegwezen'

De Spaanse partij Vox heeft deze week een opmerkelijk plan gepresenteerd: het uitzetten van miljoenen immigranten. Het gaat volgens de partij om mensen die zich niet hebben aangepast aan de Spaanse manier van leven of 'criminele intenties' hebben, me

Schoof Trump Rutte
Achtergronden

Hoe de Nederlandse overheid stilletjes een politiestaat optuigt met Palantir

Het Amerikaanse spionagebedrijf Palantir heeft zich de afgelopen jaren in stilte diep genesteld in de Nederlandse overheid. Dit gebeurt in de voetsporen van de Amerikaanse president Donald Trump, die Palantir al gebruikt om gegevens van alle Amerikaa

COA
Nieuws

Raad van State: asielzoekers hoeven bij mislukte inburgering geen boete meer te betalen

Asielzoekers die niet binnen de gestelde termijn slagen voor hun inburgeringsexamen, mogen daar niet langer financieel voor worden gestraft. Dat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State woensdag bepaald. De uitspraak volgt op een e

BBB
Nieuws

BBB waarschuwt voor oprukkend dierenextremisme: "Van sabotage tot brandstichting, dit is geen protest meer"

De BoerBurgerBeweging (BBB) slaat alarm over de opmars van extreem dierenactivisme in Nederland. Aanleiding zijn de bezettingen van drie slachterijen in Apeldoorn, maandag uitgevoerd door de radicale actiegroep 269 Libération Animale. De groep bestaa

Duitse politieauto
Nieuws

Duitsland onderzoekt inzet 'vaginaval' tegen toenemend aantal verkrachtingen

Duitsland kent een forse toename van verkrachtingen. In vijf jaar tijd is het aantal aangiften met 49,5 procent gestegen. Jaarlijks worden nu meer dan 12.000 verkrachtingen gemeld. Een disproportioneel deel van de verkrachtingen wordt gedaan door imm

wolf
Nieuws

Wolf mag worden afgeschoten na aanval op wandelaarster

De provincie Utrecht heeft besloten om wolf GW3237m, ook wel bekend als ‘Wolf Bram’, af te laten schieten. Het dier beet eerder dit jaar zonder aanleiding een wandelaarster op landgoed Den Treek en bleek ook betrokken bij eerdere incidenten op de Utr

Nationaal paleis
Achtergronden

Taiwan is progressief zónder zelfhaat: wat links Nederland daarvan kan leren

Taiwan is één van de meest vooruitstrevende landen van Azië. Het was het eerste land in de regio dat het homohuwelijk legaliseerde. Vrijheid van meningsuiting, democratie en mensenrechten zijn diepgeworteld. In dat opzicht zou Taiwan goed passen in h

BNNVARA
De Bom

BNNVARA wil geen blanke mannen meer aannemen

De NPO-omroep BNNVARA heeft zich onlangs weer van haar beste kant laten zien. Wat is er aan de hand? Maar liefst vijftig medewerkers zitten niet te wachten op den nieuwe Bar Laat-presentator Tim de Wit. De reden: hij is een blanke man! Eén ding is du

NR
Rechts voor z'n Raap

Van burgerberaad tot Ter Apel: de stem van de Nederlander wordt gesmoord

In deze aflevering trekken we meerdere beerputten tegelijk open. We beginnen bij het Nationaal Burgerberaad Klimaat, dat volgens nieuwe Woo-documenten van begin af aan is gekaapt door Extinction Rebellion. Een eerlijke dialoog bleek onwenselijk: alle