Spanje maakt ruk naar rechts bij verkiezingen

Nieuws 24 juli 2023 3 minuten Serre Verweij
Verkiezingen Spanje
ANP

Rechts wint de parlementsverkiezingen in Spanje. Het is echter geen eenduidige overwinning. De centrumrechtse partij Partido Popular (PP) wordt de grootste partij met 136 zetels, terwijl de socialistische partij (SPOE), die de afgelopen jaren de Spaanse regering leidde, tweede wordt met 122 zetels. Op de derde plaats volgt de ultrarechtse partij Vox, met een daling van 52 naar 33 zetels, terwijl de ultralinkse partij Sumar vierde is geworden met een daling van 36 naar 31 zetels. 

De Tweede Kamer in Spanje heeft 350 leden, dus 176 zetels zijn nodig voor het vormen van een meerderheidsregering. Noch de twee linkse, noch de twee rechtse partijen winnen een absolute meerderheid. Een mogelijkheid is dat PP en Vox samen een minderheidsregering gaan vormen. Dit zou dan de meest rechtse regering in Spanje worden sinds 1978. Ook wordt er gesproken over mogelijke nieuwe verkiezingen in het najaar. 

Tegelijk met de Tweede Kamerverkiezingen zijn ook de Eerste Kamerverkiezingen gehouden in Spanje. Hierbij wint PP ook aanzienlijk. De verkiezingen zijn vervroegd gehouden nadat de regeringspartijen grote verliezen leden tijdens de regionale verkiezingen.

De huidige linkse minderheidsregering bestaat uit de socialistische partij en een groep kleinere radicaal-linkse partijen, waaronder de communisten. De ultralinkse partijen hadden zich eerst verenigd onder de naam Podemos. Eerder dit jaar werd Podemos omgedoopt tot Sumar.

PP-leider Alberto Núñez Feijóo heeft veel winst geboekt tijdens de lokale verkiezingen in Spanje met kritiek op de socialistische premier Pedro Sánchez, vanwege de steun die Sánchez zocht bij separatistische partijen. Feijóo bekritiseerde Sánchez opnieuw tijdens het verkiezingsdebat en verwees ook naar de radicale coalitiepartners van de socialisten. 

Alhoewel PP niet officieel heeft gezegd met Vox te zullen regeren, wordt dit door de meeste analisten wel verwacht. PP en Vox hebben in meerdere provincies al coalities gevormd. Vox staat bekend als nationaal-conservatief, ultranationalistisch, rechts-populistisch, anti-islam en EU-sceptisch. 

Het vormen van een minderheidsregering kan problematisch blijken. Kleine splinterpartijen als Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) en Junts krijgen een belangrijke rol. De linkse partij ECR, die strijdt voor Catalaanse onafhankelijkheid en steun geeft aan de regering van Sánchez, is gezakt van 13 naar 7 zetels. Nieuwe verkiezingen in zo'n situatie zijn niet ongewoon in Spanje. Toen de parlementsverkiezingen in april 2019 geen meerderheidsregering opleverde voor Spanje werden nieuwe verkiezingen uitgeschreven.

Een mogelijke nieuwe regering zal waarschijnlijk te maken krijgen met conflicten over Catalaans separatisme, een langzaam herstellende economie en een verlamd rechtssysteem. De Raad voor de Rechtspraak had in 2018 vernieuwd moet worden, maar dit is nog steeds niet gebeurd. De rechtse oppositiepartijen weigerden namelijk de regering te steunen bij de benoeming van een meer linkse raad, terwijl voorstellen van hun kant om de Raad voor de Rechtspraak onafhankelijk te maken van de politiek door de regering werden afgewezen. In 2021 verbood de regering, middels een nieuwe wet, aan de oude raad om nog rechters te benoemen bij het hooggerechtshof. Hierdoor zijn inmiddels bijna 30 procent van de posities bij het hooggerechtshof niet bezet en is het rechtssysteem lamgelegd. De EU heeft meermaals kritiek geuit op Spanje vanwege de problemen met de rechtsstaat. Vertrouwen in de onafhankelijkheid van het rechtssysteem is laag onder de bevolking.

De socialistische regering is ook hevig bekritiseerd voor het invoeren van de 'democratische herinneringswet'. De wet is pas na meerdere jaren in afgezwakte vorm doorgevoerd. Met deze wet wordt het regime van Francisco Franco officieel veroordeeld, terwijl de linkse republikeinse regering, geleid door socialisten en communisten, juist wordt verheerlijkt. De regering wil ook de wet gebruiken om organisaties die positief zijn over het regime van Franco verbieden. Dit zorgt voor de beschuldiging dat de regering de vrijheid van meningsuiting aantast. PP en Vox verwijten de socialisten het openrijten van oude wonden en hebben beloofd de wet in te trekken wanneer ze aan de macht komen. 

Ultrarechtse partijen groeien sinds 2022 in rap tempo in meerdere Europese landen. In Italië is een ultrarechtse meerderheidsregering aan de macht gekomen onder premier Georgia Meloni, in Zweden werd vorig jaar een rechtse coalitie gevormd met steun van de uiterst-rechtse Zweedse Democraten en in Finland is begin dit jaar een regering gevormd met deelname van de uiterst-rechtse partij De Finnen (verwant aan de PVV). Daarnaast zijn in Duitsland en Oostenrijk de ultrarechtse partijen Alternative für Deutschland (AfD) en Freiheitliche Partei Österreich (FPÖ) afgelopen maanden enorm gestegen in de peilingen. 

2025 is bijna afgelopen en dus is tijd voor een terugblik. 2025 kent de nodige ijkpunten in het binnen- en buitenland. NieuwRechts-redacteuren Bart en Daniel blikken met filosofe Andrea Speyerbach terug op dit bewogen jaar. Waar heeft Rechts Nederland steken laten vallen? Ontdek het in deze special! Blijf via NieuwRechts.nl op de hoogte van het laatste nieuws voor rechts en conservatief denkend Nederland! Start je gratis maand nu via https://nieuwrechts.nl/landing

2025 als gemiste kans: waarom rechts Nederland geen doorbraak forceerde

Beluister onze podcast

2025 als gemiste kans: waarom rechts Nederland geen doorbraak forceerde
Of beluister op:

Meerartikelen

Migratie
Achtergronden

Victor Vlam: protest tegen azc levert geen applaus op, wel problemen

Volgens politiek commentator Victor Vlam verschillen protesten tegen azc's fundamenteel van andere vormen van activisme. In zijn analyse stelt hij dat demonstraties tegen asielzoekerscentra niet worden gedreven door sociale beloning of morele status,

Pomp
Nieuws

Pomphouders bereiden zich voor op accijnsverhoging per 1 januari

Automobilisten die nog snel willen tanken, kunnen dat de komende dagen zonder grote problemen doen. Pomphouders door het hele land hebben extra brandstof ingeslagen vanwege de verwachte drukte rond de jaarwisseling. Per 1 januari gaan de brandstofacc

d'Ancona
Nieuws

PvdA-prominent ligt wakker van ‘NSB-populisme’: "Desastreuze gevolgen"

Voormalig PvdA-minister Hedy d’Ancona zegt wakker te liggen van wat zij ziet als een gevaarlijke ontsporing van Nederland. In een interview op NPO Radio 1 waarschuwt zij voor “NSB-populisme” en noemt zij de huidige politieke koers “heel bedreigend”.

Alice Weidel
Achtergronden

AfD-leider Weidel: ‘Corona was een testfase voor hoe ver overheden kunnen gaan’

Volgens AfD-leider Alice Weidel was het coronabeleid geen tijdelijke noodmaatregel, maar een proef. “Het was een testfase om te zien hoe ver overheden kunnen gaan,” zei zij tijdens de alternatieve WEF-conferentie in Praag. In haar toespraak waarschuw

Borsato
Nieuws

Belastingbetaler kan opdraaien voor torenhoge advocatenkosten van Marco Borsato

De ontuchtzaak tegen Marco Borsato heeft de zanger niet alleen jaren aan reputatieschade gekost, maar ook een enorme juridische rekening opgeleverd. Die rekening kan uiteindelijk terechtkomen bij de staat. En dus bij de belastingbetaler. Het gaat mog

Laurentien
Nieuws

Prinses Laurentien onderzoekt haar koloniale familieverleden in NPO-programma

Prinses Laurentien van Oranje staat centraal in een aflevering van het televisieprogramma Sporen van slavernij. In de serie onderzoeken bekende Nederlanders hun familiegeschiedenis in de voormalige Nederlandse koloniën. Voor Laurentien leidt die zoek

Defensie
Nieuws

Defensie grootste werkgever van Nederland: overheid groeit, bedrijfsleven krimpt

Defensie is met ruime afstand de grootste werkgever van Nederland. Dat blijkt uit een nieuw overzicht van de Volkskrant. Eind vorig jaar telde het ministerie 74.333 voltijdsbanen. Dat is bijna twintig procent meer dan vijf jaar geleden. Geen enkele a

Vuurwerk
Onderzoek

Tweederde Nederlanders steunt landelijk vuurwerkverbod, weerstand groot bij rechtse kiezers

Een ruime meerderheid van de Nederlanders is voor een landelijk vuurwerkverbod. Dat blijkt uit een grootschalige enquête van Kieskompas en het ANP, ingevuld door meer dan 56.000 mensen. Ongeveer twee derde van de ondervraagden steunt het verbod. Eén

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Belastingen
Achtergronden

Nieuwe wetten en hogere lasten: dit verandert er per 1 januari 2026

Met de jaarwisseling voor de deur gaan opnieuw tal van wetten, regels en belastingmaatregelen in. Zoals elk jaar grijpt de overheid 1 januari aan om tarieven aan te passen en nieuw beleid door te voeren. Voor burgers en ondernemers betekent dat opnie

Trump
Nieuws

Zelensky en Trump praten over vrede, Donbas strijdpunt blijft

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Amerikaanse president Donald Trump hebben in Florida opnieuw gesproken over een mogelijke vrede tussen Rusland en Oekraïne. Beide leiders toonden zich na afloop voorzichtig optimistisch over de voortga

azc
Nieuws

Steekpartij op terrein azc Harderwijk: asielzoeker direct opgepakt

Op het terrein van het asielzoekerscentrum in Harderwijk heeft zaterdagavond een steekincident plaatsgevonden. Daarbij is een man gewond geraakt. De politie heeft één verdachte aangehouden. Het slachtoffer is een 21-jarige man uit Ermelo. Rond 23.00

Belastingen
Achtergronden

Zo veel belasting betaal jij echt

Nederlanders werken hard, ondernemen, sparen en bouwen op. Maar een steeds groter deel van wat zij verdienen verdwijnt richting de overheid. Belastingen, heffingen, accijnzen en toeslagen stapelen zich op. Vaak ongemerkt, soms ondoorzichtig en bijna

Bardot
Achtergronden

Brigitte Bardot: de laatste vrije vrouw van Frankrijk

Het jaar 2025 eindigt somber voor miljoenen Fransen en bewonderaars wereldwijd. Brigitte Bardot is overleden. De actrice, stijlicoon en activiste stierf op 28 december op 91-jarige leeftijd. Bardot werd al vaker doodverklaard door de veelal linkse pe

Zorg
Nieuws

Zweedse gemeente zet beveiliging in tegen ouderen die moslims beledigen

De gemeente Borås heeft beveiligingsmaatregelen genomen bij een verzorgingshuis in Dalsjöfors. Aanleiding zijn herhaalde incidenten waarbij bewoners zich vijandig hebben uitgelaten over islam en moslims. Volgens Zweedse media zijn er beveiligingsmede

Ayatollah
Nieuws

Iran voert nieuwe spionagewet in: doodstraf dreigt voor sociale media

Iran heeft een van de strengste spionagewetten uit zijn recente geschiedenis aangenomen. De nieuwe wet breidt het aantal misdrijven waarop de doodstraf staat drastisch uit. Volgens juristen en mensenrechtenorganisaties kunnen Iraniërs voortaan ter do

Demo
Achtergronden

Oud-spion waarschuwt: ‘Nieuwe 9/11-achtige aanslag in het VK is een kwestie van tijd’

Een voormalige spion van de Britse geheime dienst MI6 waarschuwt voor een nieuwe grootschalige terreuraanslag in het Verenigd Koninkrijk. Volgens Aimen Dean, die jarenlang infiltreerde binnen Al-Qaida, leven er nog altijd honderden zogeheten ‘slapend

Landbouw
Onderzoek

PBL rekent natuurlijke watervervuiling mee als landbouwprobleem

Uit nieuwe cijfers van het Compendium voor de Leefomgeving blijkt dat volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zo’n 60 miljoen kilo stikstof in het oppervlaktewater afkomstig zou zijn uit de landbouw. Dat is meer dan de helft van de totale s

ICE
Nieuws

Ruim honderd illegale chauffeurs opgepakt in VS na dodelijke ongevallen

De Amerikaanse immigratiedienst ICE heeft in Californië meer dan honderd illegale vrachtwagenchauffeurs opgepakt tijdens een grootschalige actie op snelwegen. De operatie, met de naam Highway Sentinel, volgde op een reeks dodelijke verkeersongevallen

Windmolen brand
Nieuws

Kabinet ziet geen extra veiligheidsrisico’s bij hoge windturbines

De overheid ziet geen aanleiding om extra veiligheidsonderzoek te doen naar grote windturbines op land. Dat blijkt uit antwoorden van het kabinet op Kamervragen over brandgevaar, blusbaarheid en risico’s voor omwonenden. Zelfs bij windturbines van 13

Mobiel
Nieuws

Zuid-Korea verplicht gezichtsherkenning bij aanvragen nieuw telefoonnummer

Zuid-Korea zet een vergaande stap in de strijd tegen telefoonfraude. Wie voortaan een nieuw mobiel nummer wil aanvragen, moet zich identificeren met gezichtsherkenning. De maatregel moet misbruik van gestolen identiteiten en zogeheten ‘spooktelefoons