Asielaanvragen nemen fors af in Oostenrijk: wat kan Nederland hiervan leren?
Oostenrijk ziet in het eerste kwartaal van 2025 een forse daling van het aantal asielaanvragen. In totaal kwamen er tussen januari en maart 4.644 aanvragen binnen. Dat is een daling van 33 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De maand maart telde met 1.329 aanvragen zelfs het laagste aantal sinds juli 2020.
Volgens Heute is nog maar één op de drie aanvragen een nieuwe. De rest gaat vooral om verzoeken tot statusverhoging, gezinshereniging of aanvragen voor in Oostenrijk geboren kinderen. Vooral bij Afghanen valt dit op. Van de 504 Afghaanse aanvragen in het eerste kwartaal waren er slechts 93 echt nieuw. De rest betrof vervolgprocedures.
Dit komt mede door een uitspraak van het Europees Hof van Justitie (ECJ). Die bepaalt dat Afghaanse vrouwen in bepaalde gevallen geen persoonlijke hoorzitting meer hoeven te krijgen. Daardoor stappen steeds meer mensen over van subsidiaire bescherming naar een volwaardige asielstatus.
Syriërs in de wachtkamer
Bij Syriërs is hetzelfde patroon zichtbaar. Zij dienden 268 vervolgverzoeken in, tegenover slechts 58 nieuwe aanvragen. De Oostenrijkse overheid accepteert wel asielverzoeken uit Syrië, maar verwerkt deze vaak niet zolang de politieke situatie daar onzeker blijft. Sinds de islamistische staatsgreep in Damascus en de val van Bashar al-Assad is er geen duidelijk toekomstperspectief. Hierdoor blijven veel Syrische dossiers liggen. Op dit moment wachten er 12.918 Syrische zaken op behandeling, gevolgd door 4.112 Afghaanse zaken. In totaal verwerkt Oostenrijk jaarlijks bijna 15.300 asielaanvragen.
Meer steun voor strenger beleid
Toch werd in het eerste kwartaal nog in 2.120 gevallen asiel verleend. Daarnaast kregen 451 mensen subsidiaire bescherming en 299 personen een humanitaire verblijfsvergunning. Afghanen kregen het vaakst asiel: bijna 1.500 keer. Syriërs kregen in dezelfde periode slechts 77 keer asiel.
De nieuwe regering in Wenen wil nu een wet invoeren om gezinshereniging voor minstens een jaar stop te zetten. Dat moet het aantal nieuwe aanvragen verder terugdringen. Volgens een peiling steunt meer dan 80 procent van de Oostenrijkers strengere regels rond asiel.
Steun onder druk
Hoewel er minder nieuwe aanvragen zijn, blijft de druk op de opvang groot. Begin april kregen nog ruim 65.000 mensen basiszorg. Dat zijn er wel 3.000 minder dan aan het begin van het jaar. Meer dan de helft van hen komt uit Oekraïne. Oostenrijk staat nu op plek tien in Europa als het gaat om asielaanvragen per hoofd van de bevolking.
Wat kan Nederland hiervan leren?
In Nederland is de asielinstroom tussen de 600 en 800 aanvragen per week in 2025. Hier vallen zowel de eerste asielaanvragen, herhaalde asielaanvragen, hervestiging, herplaatsing en nareizigers onder. Het is niet duidelijk wat de verdeling tussen deze soorten handelingen is.
In 2024 zijn er 11.880 verzoeken in het kader van gezinshereniging ingediend in Nederland ten opzichte van 32.175 asielzoekers die voor het eerst asiel aanvroegen in Nederland. Het volgen van Oostenrijks beleid om de gezinshereniging te stoppen kan dus ook mogelijk een significant effect hebben op de asielinstroom in Nederland.
