AIVD: 'Geweld tegen Israëlische fans in Amsterdam was extremistisch en antisemitisch'

De klopjacht op Israëlische supporters rond de voetbalwedstrijd Ajax–Maccabi Tel Aviv in november 2024 was geen ordinaire vechtpartij, maar een daad van ideologisch gemotiveerd extremisme. Dat stelt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in haar nieuwste jaarverslag. De dienst maakt daarmee korte metten met pogingen om het geweld te bagatelliseren als ‘gewone voetbalrellen’.
Tijdens de rellen op 6, 7 en vooral 8 november in Amsterdam werden Israëlische fans het doelwit van wat de AIVD bestempelt als “extremistisch geweld”. Volgens de dienst was het geweld gericht tegen een specifieke groep en gemotiveerd door een extremistisch ideologisch kader. De daders verwezen naar het conflict in Gaza en gebruikten antisemitische, anti-Israëlische en antizionistische leuzen.
Directeur Erik Akerboom licht toe dat er wel provocaties waren vanuit beide supportersgroepen, maar dat het geweld in de kern politiek en antisemitisch gemotiveerd was. “De acties hadden grote impact op het veiligheidsgevoel van Israëliërs in Nederland en op Joodse Nederlanders,” aldus het rapport.
De AIVD waarschuwt dat het Israëlisch-Palestijnse conflict de sociale stabiliteit in Nederland steeds verder onder druk zet. De rellen in Amsterdam zijn volgens de dienst exemplarisch voor hoe buitenlandse conflicten binnenlandse spanningen kunnen aanwakkeren. De dienst signaleert dat niet bekende extremistische groeperingen, maar individuen het geweld pleegden.
Het gaat om burgers die zelf het initiatief namen, uit woede of ideologische overtuiging. De AIVD noemt dit een gevaarlijk signaal. Zolang maatschappelijke tegenstellingen blijven verharden, groeit de kans dat mensen in de radicale uitersten van het debat overgaan tot eigenrichting. Het rapport noemt de oorlog in Gaza één van de belangrijkste aanjagers van radicalisering. Linkse extremisten gebruiken het conflict om hun standpunten kracht bij te zetten, jihadisten zien er aanleiding in voor verdere ideologische verharding. Rechts-extremisten grijpen het geweld aan om antisemitisme én moslimhaat aan te wakkeren.
De dienst stelt dat hoe meer mensen slechts als onderdeel van een groep worden gezien – Joden, moslims, pro-Israëlisch, pro-Palestijns – hoe sneller geweld tegen individuen escaleert tot bedreiging van hele gemeenschappen. Daarmee komt ook de democratische rechtsorde onder druk te staan.