Kosten pensioenbeheer stijgen fors: transitie naar nieuw stelsel drijft uitgaven op

De uitvoeringskosten van Nederlandse pensioenfondsen zijn in 2024 flink gestegen. Uit onderzoek van adviesbureau Bell Pension Consultants & Actuaries blijkt dat fondsen samen 9,3 miljard euro uitgaven aan beheer en beleggingen – een stijging van tien procent ten opzichte van het jaar ervoor. Vooral de voorbereidingen op het nieuwe pensioenstelsel, de Wet toekomst pensioenen (WTP), zorgen voor hogere kosten.
De pensioenbeheerkosten stegen met ruim 220 miljoen euro naar 1,46 miljard euro. Gemiddeld betaalden fondsen 136 euro per deelnemer, dertien procent meer dan in 2023. Volgens Bell komt dat deels door de complexe overgang naar het nieuwe stelsel. De aanpassing van IT-systemen, communicatie met deelnemers en juridische begeleiding drukken zwaar op de begrotingen.
“De pensioenbeheerkosten zijn weer gestegen, van 1,24 miljard in 2023 naar 1,46 miljard in 2024,” zegt Jeroen Koopmans, partner bij Bell. “Naar schatting hebben de fondsen in 2024 200 miljoen euro besteed aan de WTP-transitie. We verwachten dat de totale WTP-kosten uiteindelijk iets hoger gaan zijn dan de 1 miljard die het ministerie van SZW had becijferd.”
Ook bestuurskosten en governance-uitgaven namen toe. “Deze kosten worden vaak omschreven als eenmalig,” legt Johan van Soest, senior actuaris bij Bell, uit. “Maar in werkelijkheid lopen ze meerdere jaren door. De piek moet nog komen, zeker nu veel fondsen nog moeten beginnen met de laatste voorbereidingen voor het invaren.”
Prestatievergoedingen stijgen
De vermogensbeheerkosten, inclusief transactiekosten, liepen op van 7,2 naar 7,8 miljard euro – een stijging van negen procent. Als percentage van het gemiddeld belegd vermogen (1.626 miljard euro) bleef dat aandeel stabiel op 0,48 procent. De stijging komt vooral door hogere prestatievergoedingen aan externe vermogensbeheerders.
Gemiddeld behaalden de pensioenfondsen in 2024 een rendement van 8,1 procent, al varieerden de resultaten sterk – van nul tot achttien procent.
Druk op de pensioenuitvoerders
Bell onderzocht 174 pensioenfondsen, samen goed voor 6,7 miljoen actieve deelnemers, 4 miljoen gepensioneerdenen 8,6 miljoen slapers. De adviesorganisatie waarschuwt dat de druk op uitvoerders nog verder zal toenemen als de WTP volledig wordt ingevoerd.
De totale kostenratio – het aandeel van alle beheerkosten in het belegd vermogen – steeg licht van 0,47 naar 0,48 procent. Op papier lijkt dat beperkt, maar bij een pensioenvermogen van ruim 1.600 miljard euro telt elke tiende procent zwaar.
Nog geen einde aan de stijging
Volgens Bell is de kostenpiek nog niet bereikt. De komende jaren moeten fondsen hun regelingen omzetten naar het nieuwe stelsel, systemen aanpassen en deelnemers opnieuw informeren. “Afhankelijk van de fase waarin een fonds zich bevindt, zullen de WTP-kosten pas later afnemen,” aldus Van Soest.
Bell verwacht dat de uitvoeringskosten ook in 2025 verder stijgen, zeker bij middelgrote fondsen die nog niet begonnen zijn aan hun transitie. Voor deelnemers betekent dat voorlopig hogere uitvoeringslasten – en dus minder rendement.
Praatmee