De wet moet zorgen voor een tweedeling in het asielbeleid. Vluchtelingen die persoonlijk worden bedreigd, krijgen andere rechten dan mensen die vluchten voor oorlog en geweld. Maar de uitvoering blijkt lastig. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) waarschuwt dat de invoering te snel gaat.

IND krijgt ruimte, maar niet te veel
Eén van de grootste struikelblokken is de uitvoering. Het CDA uitte daar zware zorgen over. Keijzer erkent die problemen. In haar brief schrijft ze dat de IND het nieuwe systeem “gefaseerd” mag invoeren. Dat betekent: stap voor stap, niet alles tegelijk.

Er komt bovendien een aparte ‘uitvoeringstoets’. Die moet in kaart brengen of het IND-systeem dit tempo aankan. Als daaruit blijkt dat de invoering niet haalbaar is, dan kan het tempo alsnog worden aangepast.

Toch wil Keijzer niet te lang wachten. Ze houdt vast aan een snelle start van de strengere regels voor nareizigers. “De IND is akkoord gegaan met een gefaseerde toepassing vanaf begin 2026, ondanks de voorkeur van de IND om het niet te doen”, schrijft ze.

Eerst zou het gaan om kleine aantallen. Daarna breidt het langzaam uit.

Nareis beperkt: pas na twee jaar, met baan en huis
Een belangrijk punt in de wet gaat over nareizigers. Dat zijn familieleden die later naar Nederland komen, nadat iemand al asiel heeft gekregen. Volgens het nieuwe plan mogen mensen die zijn gevlucht voor oorlog en geweld hun gezin pas laten overkomen als ze aan drie voorwaarden voldoen: ze hebben minimaal twee jaar een verblijfsvergunning, ze verdienen hun eigen inkomen én ze hebben een eigen woning.

Met deze regels hoopt Keijzer de druk op de asielopvang te verlagen. “Het kabinet heeft een balans gezocht tussen het maatschappelijk belang om zo snel mogelijk de asielstroom beheersbaar te maken, de asielopvang te verlichten en de uitvoerbaarheid voor de IND behapbaar te houden”, aldus de minister.

Politieke spanning: steun PVV en CDA nog onzeker
De stemming in de Kamer staat deze week op de agenda, vlak voor het zomerreces. Maar het is nog allerminst zeker of er een meerderheid komt. Het CDA wil namelijk de invoering uitstellen. De partij vreest dat de IND anders struikelt over de uitvoering. En zonder goed begin, vrezen ze chaos.

De PVV van Geert Wilders wil juist dat de plannen onverkort doorgaan. De wet is in eerste instantie opgesteld door PVV-minister Faber. Elke vorm van uitstel ziet de partij als een afzwakking. “Er mag niets afgezwakt worden”, zo luidt het standpunt.

Als de PVV tegenstemt, sneuvelt de wet in de Tweede Kamer. Stemmen ze vóór, dan verschuift de aandacht naar de Eerste Kamer. Daar is het CDA opnieuw de sleutelpartij. Hun stem kan bepalen of de strengere asielwet er echt komt.